सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यू, नमस्कार! (अभिवादन!) विसन्चो हुने छुट नभएकोले म सन्चै छु। पछिल्लो समय नयाँ वर्ष २०७७ को उपलक्ष्यमा सोमबार मात्रै पनि देशवासीका नाममा गरेको सम्बोधनका क्रममा यहाँको अनुहार ह्रस्टपुष्ट नै देखिएकोले सन्चो÷विसन्चोको लख काट्न मलाई खासै गाह्रो भएन। विश्व नै संक्रमणको चपेटामा परेको अवस्थामा तपाइको स्वास्थ्यबारे अहिले सोधिन पनि। म उच्चशिक्षा अध्ययनसँगै रोजगारीको सिलसिलामा तपाइकै सरकारी कार्यालय कम्पाउण्ड (धेरै लामो समयदेखि तपाई आफैँ पनि कार्यालयमा विरलै पुग्नु भएको कारण कतै विस्मरणमा पो गएको कि?) को पूर्वतर्फ नजिकै बस्छु। तर, तपाइको नेतृत्वमा रहेको सरकारले जारी गरेको लकडाउन (एकान्तबास÷बन्दाबन्दी)को अघिल्लो दिन जन्मस्थान काभ्रे पुगेकोले अहिले यतै बसिरहेको छु। यो समयमा जन्मस्थल काभ्रे नै मेरालागि उपयुक्त स्थान हो कि भन्ने सम्झिएर परिवारसँगै बसिरहेको छु। यो विकराल अवस्थामा अनेकन दुःख, कष्ट सहेर पनि हामी जनताले त तपाई र तपाईको सरकारलाई सहयोग गरिरहेकै छौँ तर, सुन्दैछु तपाइकै मन्त्री र सल्लाहकार कमरेडहरुले तपाइलाई नै थाङ्नामा सुताउन खोजिरहेका छन् रे! उनीहरुले तपाइले समेत थाहै नपाउने गरी असहयोग गदैछन् रे! भ्रष्टाचारमा शून्य (सुन्ने) सहनसीलताप्रति तपाइको भिष्म प्रतिज्ञाको मर्म उनीहरुले नै ज्यादा बुझेका हुन् कि, हामी आफ्नै घरभित्र तीन हप्तादेखि बन्दाबन्दीको रुपमा बसेका कारण बुझ्न नभ्याएका हौँ? यसबारे यहाँले कुनै दिन (सायद प्रधानमन्त्रीकै पदमा छँदा) नै सप्रसंग व्याख्या गरिदिने आशा लिएको छु। सम्भव भएसम्म कोमामा पुग्ने अवस्थामा रहेको कुनै उखान, टुक्कालाई जीवित गराउँदै बुझाई दिएर देश र जनतालाई कहिल्यै नबिर्सने गुन लगाइदिनु होला भन्ने आशा लिएको छु। महामारी नियन्त्रणमा अहिलेसम्मको प्राप्तिमा पहिलो अस्त्र भनेकै बन्दाबन्दी नै हो भन्नेमा लगभग विश्व समाज समेत आश्वस्थ रहेकोले म मात्रै असहमत रहन सक्ने कुरै भएन। तर, अन्य देशमा लकडाउनको जसरी सदुपयोग भयो र हुँदैछ त्यसबाट पनि पाठ सिक्न मिल्छ भने एउटा अतिरिक्त पाठ सिकेर कदम चालिएन कि भन्ने गाँइगुँई ‘बेमौसमी बाजा बजे’को हो कि भन्ने सुनिँदैछ। जारी लकडाउनको तेस्रो हप्ताको अन्तिम घडीमा आइपुग्दा सरकारले संक्रमितको पहिचानका लागि जे जति गर्यो त्यो पर्याप्त देखिँदैन भन्छन्। सरकारलाई मन नपराउनेको आरोप पो हो कि के हो? केही समय अगाडिसम्म झण्डै झण्डै दुई तिहाई बहुमतको समर्थन प्राप्त सरकार, यत्तिका संख्यामा कार्यकर्ता (तपाईलाई जनता भन्दा खुशी नलाग्न सक्ला)को साथ, निरिह र अर्धचेत अवस्थामा रहेको प्रमुख प्रतिपक्षी दल, तपाई जस्तो जोसिलो प्रधानमन्त्रीबाट अपेच्छित् काम भएन भन्नेहरु (तपाइकै भाषा सापटी लिएर भन्नु पर्दा) कतै विरोधका लागि विरोध गर्नेहरु, विरोधीहरुबाट बिगार पारिएका वा भेदिएका त हैनन्? ए, साँच्चै म त बहकिएछु त! खासमा मैले सोध्न खोजेको प्रश्न भनेको लकडाउनपछि शहरमा फर्कीएर काममा लाग्दा कोरोना संक्रमणको शिकार म हुने छैन भनेर आश्वस्थ हुने आधार बन्ला? लामो समय घरभित्रको बसाइपछि मैले स्वतन्त्रता उपयोग गर्दैगर्दा संक्रमित भए भने त्यसको जवाफदेहि को हुने हो? सरकारको बाध्यतालाई मैले बुझेर निर्देशन स्वीकार्दै बसेँ तर, सरकारले आफ्नो कर्तव्य भन्दा प्रचारबाजी र भ्रष्टाचारको उपयुक्त मौका ठान्यो भन्नेहरुले मलाई पारेको भ्रम÷यर्थाथको प्रभावबाट मुक्ति दिलाउने दायित्व यहाँकै हैन र? लकडाउनले कोरोना भाइरस संक्रमणको चेन तोड्ने बेलासम्म त उपयुक्तै होला तर, त्यसपछिको सूर्योदयमा हामी कसरी सुरक्षित हुन्छौँ? समाचारहरुले विश्व्यापी महामारीले अर्थतन्त्रमा जटिलता आउने बताएपछि म झनै त्रसित भएको छु। धेरै नेपालीहरु रोजगारी गुमाएर विदेशबाट फर्र्कँदा आउने जटिलतालाई कसरी सम्बोधन गर्ने हो भन्नेबारे सरकारको दृष्टिकोण पनि सुन्न पाए हुन्थ्यो भन्नेहरु पनि देखेँ। त्यसमा मेरो मत पनि मिल्न पुगेको छ। भय र त्रासले हो कि के हो आजकल मन उडिरहेको छ। सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यू, तपाइको लागि यो प्रतिकूलता (स्वास्थ्यको दृष्टिकोणसँगै अरु कारणले…) अनुकूलता पनि भयो होला। त्यहि अनुकूलता जनताका लागि पनि हुन दिन कहिले आउला? कुनै समयमा चुनावी भाषणका क्रममा यहाँले भन्नु हुन्थ्यो, ‘शोकलाई शक्तिमा बदालौँ।’ हुनत, आफैँले लेखेर प्रचार गरेको चुनावी नारा आफैँले नबुझ्ने प्रश्नै रहेन। तर, घात÷प्रतिघात र उपयोगितावादको अभ्यस्त राजनैतिक आदतले तपाईलाई पनि समाउँछकी भन्ने भय र चिन्ताले उत्पन्न त्रास कोरोना त्रास भन्दा दुःखद होला कि? तपाई लगत्तै पछिका द्वितीय अध्यक्ष (को–पाइलट)ले संकटको बेलामा भनेर सुझाउनु भएको एक उपाय तपाइले नै भ्रष्टाचारको आरोप लागेपछि कोपभाजनमा परेका यहाँकै प्रियपात्र तथा प्रतिभाका प्रतिमूर्तिले विरोध गरेपछि यहाँले पनि उक्त सुझाव खारेज गरिदिनु भएछ। तपाइका अतिप्रिय पात्र, जसले तपाइको निजी निवासको रेखदेख गर्दै आइरहेका छन्, उनी पनि मेरै जिल्लाका माननीय प्रतिभावान पात्र भएकै कारणले द्वितीय अध्यक्षको सुझावको विरोध मैले मात्रै चाँडै सुनेकी भन्ने डर लागेको थियो। धन्न तपाइले पनि सुन्न भएको रहेछ र तुरुन्तै खारेज गरिदिनु भयो। तपाई आफू र आफ्नाहरुप्रति अति नै विश्वास र सहानुभूति राख्नु हुन्छ भन्ने सुनेको थिएँ, हो रहेछ पनि। अरुले भनेको मान्ने पनि कोही प्रधानमन्त्री कसरी हुनसक्छ? कार्यकारीले त अरुलाई मान्न बाध्य पार्ने पो हो त। म कन्भिन्स्ड छु। मेरो विचारमा राहत भनेको एक छाक खाना खान पनि नपाउनेहरुलाई चाउचाउ वा मसिनो चामको ब्राण्डेड बोराभित्र बिग्रीएर मसिनो किरा भरिएको चामल बाढ्नु मात्र होइन। लकडाउनलाई विकल्पहिन मानेर घरभित्रै थुनिँदा अनेकन रोगको त्राससँग लडिरहेकाको मानसिक स्वास्थ्यमा परेको असरको उपयुक्त समाधान खोज्नु पर्ने पनि होइन र? व्यापारहिरुको पीडा, रोजगारदाताको समस्या, कृषकको समस्या र रोजगारी गुमाएर गास न बासको अवस्थामा पुगेका बेरोजगारको समस्यामा मलम लगाउनु पनि होला हैन र? अप्ठ्यारो परिस्थितीमा जब मानिस निराश हुन्छ उसले आफ्नो जीवनको अधिकांश अंश अन्धकारमय अर्थात दुई रातकोबीचमा एक दिन छ कि भन्ने भ्रममा पर्न सक्छ। निराशाले भरिएका मनहरुमा सूर्योदय पनि हुन्छ अथवा दुई दिनकोबीचमा एक रात पनि हुन्छ भन्ने आत्मविश्वास नै अहिलेको लागि महत्वपूर्ण राहत हुनु पर्ने हैन र? आखिर खोई त? धेरै जनता विरामी हुनसक्ने चिन्ताले ग्रस्त छन्। तपाई भर्खरै मात्र दोसंो पटक मृगौला प्रत्यारोपण गरी स्वास्थ्यलाभ गरिरहेकै अवस्थामा स्वास्थ्य लाभको मूल्य कति हुन्छ भन्ने ज्ञान तपाइसँग बराबर बुझ्न सक्ने क्षमता र गम्भीरता अरु कोसँग होला र? विश्व मानव जगत एक जुट छ। अन्य देशबाट राम्रा र नराम्रा दुबै कुरा सिक्ने अवसर मिल्न सक्छ। हामीले के के सिकियो त? मात्रै एकान्तबास अथवा बन्दाबन्दी? अन्त्यमा यो समय कि हिसाबकिताब पछि गरौँला भन्ने सरकारी भाषालाई सापटी लिएर भन्दा प्रधानमन्त्रीज्यू, कतै हिसाब नै गर्न नसकिने अवस्था नआओस् भनेर भगवान पशुपतिनाथसँग कामना गर्दछु। उही तपाइकै बन्दाबन्दी एक नागरिक प्रदिप सत्याल