नेपाली कांग्रेसका नेता मीनेन्द्र रिजालले नेपाली भू–भाग समेटेर तयार पारिएको नयाँ नक्सामाथि आफ्नो हक स्थापित गर्न वर्तमान राजनीतिक नेतृत्वले उपलब्ध तथ्य, प्रमाण र कुटनीतिक सुझबुझपूर्ण व्यवहार प्रदर्शन गर्न सुझाव दिएका छन्। नेपालको नयाँ नक्सा सम्बन्धी संविधान संशोधन प्रस्तावमाथि प्रतिनिधि सभामा शनिबार भएको छलफलमा भाग लिँदै नेता रिजालले गुमेको भू–भाग फिर्ता ल्याउन अनावश्यक तिक्तता, सतही टिप्पणी र उत्तेजनापूर्ण गतिविधि र अभिव्यक्ति भन्दा सुझबुझका साथ छिमेकीलाई नेपालको यो विषय बुझाउन सक्नु पर्ने बताए। भारतले अतिक्रमण गरी आफ्नो राजनीतिक नक्सामा समावेश गरेको कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा क्षेत्रबाट एकतर्फी रुपमा मानसरोवर जाने बाटो निर्माण गरेपछि जनचाहना अनुसार सरकारले उक्त भू–भागसहितको नयाँ नक्सा सार्वजनिक गर्दै संविधान संशोधन प्रस्ताव अघि सारेको थियो। सत्तारुढ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका नेता पुष्पकमल दाहाल लगायत कतिपय नेताले सन १८१६ को सुगौली सन्धीका आधारमा नेपालको रहेको उक्त भू–भाग विगतका शासकहरुको कारण गुमेको र अहिलेको सरकारले फिर्ता लिन अग्रसरता देखाएको भन्ने अभिव्यक्तिप्रति पनि रिजालले असहमति जनाए। उनले यसबारे विगतका शासकहरुमाथि दोष थुपारेर आफूलाई चोख्याउने अथवा कुनै व्यक्तिविशेषको स्तुतीःगानको प्रयास गलत हुने बताए। आज संसदमा उपस्थित २ सय ५८ सदस्यले सर्वसम्मत पारित गरेको उक्त संशोधन प्रस्ताव वमोजिम नेपालको भौगोलिक अखण्डता कायम गराउन राजनीतिक नेतृत्वले बलियो इच्छाशक्ति, बुद्धिमत्ता र एकताको प्रदर्शन गर्न सुझाव दिए। https://www.facebook.com/himaldainik/videos/769791497095591/?t=0 नेता मीनेन्द्र रिजालले व्यक्त गरेको विचारको अंशः सम्माननीय सभामुख महोदय, नेपालको संविधानको अनुसूची ३ मा रहेको नेपालको निशान छाप संशोधन गर्ने प्रस्तावको समर्थन गर्दछु। निशान छापमा व्यक्त प्रयुत्त चिन्हको विशिष्ट महत्व छ। यी प्रतिकले हाम्रो वीरतापूर्ण र गौरवशाली इतिहास, वर्तमान समाज र राष्ट्रको आत्मसम्मान र संमृद्ध भविष्यको चाहनालाई प्रतिविम्बित गर्दछ। हाम्रो भूमि अतिक्रमित भएको र त्यो भूमि फिर्ता गराउने कार्यभार बाँकी रहेको हुनाले पनि देशको नक्सा समेत समेटेको हाम्रो निशान छापको गहिरो र विशिष्ट महत्व छ। विगतमा यो भू–भाग हाम्रै थियो। धेरै पछिसम्म पनि हाम्रै भोगचलनमा थियो। तर, दुर्भाग्यवश पछि यो भोगचलन भन्दा बाहिर हुन गयो। त्यसो भएपछि पनि अहिलेसम्म यो विषय जति प्रष्टसँग उठ्नुपर्ने थियो उठ्न सकेन। किन यसो भएको त? भनेर समिक्षा गर्दा विगतका शासकहरुको शिरमा दोष थुपारेर उम्किन पनि मिल्ला। त्यस्तै अहिले किन भयो त भन्दा व्यक्ति पूजनका लागि उपयोग गर्न मिल्ने रोचक कथावस्तु पनि बन्न सक्ला। दुबै कुरा सतही मात्र हुन्। हामीले अतिक्रमित भू–भाग पहिचान गर्ने यथेष्ट प्रमाण संकलन गर्ने, नक्सा समावेश गर्ने लगायतका कार्यमा योगदान पुराउने सबैलाई उपयुक्त र आवश्यक कदर पनि गर्न सक्नु पर्दछ। संविधानमा अहिले नै नक्सा सच्चाउँदा वार्ताको वातावरण बिग्रिन्छ भन्ने गाँईगुई पनि कहिँकहिँ सुनिन्छ। त्यसो भन्नेको इमान्दारितामा खोट लगाएर मात्रै पनि पुग्दैन। यसो भन्नेले अतिक्रमित भूमि फिर्ता गराउन अपनाउन आवश्यक सचेतना र सजगता हामीलाई सझाउन खोज्नु भएको होला। यस्तो अति सतर्कताले समकालीन नेपाली समाजभित्र रहेको चेत, क्षमता र गतिशिलता न बुझेको पनि हो। लोकतन्त्र स्थापनाका लागि भएको लामो बलिदानीपूर्ण र कष्टसाध्य संघर्षबाट हामीले हाँसिल गरेको अनुभव र शिक्षा अनुरुप नेपाली मन र चाहनाको दस्तावेज हो, नेपालको संविधान। यो संविधान निर्माण गर्ने क्रम र त्यसपछिको लोकतान्त्रिक अभ्यासले हाम्रो समाजको गर्तमा विकसित गतिशीलता संमृद्ध भविष्यको चाहना र यसलाई प्राप्त गर्ने अठोटलाई सतहमै प्रस्फुटित गरेको छ। हाम्रा दुबै छिमेकी मित्र राष्ट्रहरुले विश्व मञ्चमा आफ्नो भूमिका विस्तारित रुपमा स्थापित गराउँदै छन्। त्यसरी नै आज ज्ञान, विज्ञान र समाज विकासको क्षेत्रमा अन्तर्राष्ट्रिय रुपमै आफ्नो प्रतिस्पर्धात्मक क्षमता स्थापित गर्न सफल हुँदै गएको नेपाली युवा पुस्ताले आफु र देशको प्रतिष्ठा बढाउँदैछ, स्थापित गर्दैछ। आज देशमा कोरोना संक्रमण नियन्त्रण कार्य सन्तोषजनक नहुँदा, स्रोत साधन अपचलन भएको सुन्दा, आन्दोलित भएर खबरदारीका लागि प्रदर्शनमा उभिएका युवाहरुले देखाएको क्षमता, परिपक्कता र अठोटले पनि नेपाली समाज आधारभुतरुपले परिवर्तित भईसकेको प्रष्ट संकेत गरेको छ। यो चेतना र विवेकलाइ अपमानित गर्ने होइन, राष्ट्र निर्माणका लागि सदुपयोग गर्दा हाम्रो अन्तर्राष्ट्रिय श्री र यशको बृद्दी हुनेछ। आफ्नो भूभाग समेटेको नक्सा बनाउन मात्रै होइन, अतिक्रमित भूभाग फिर्ता गराउने कार्य सम्पादन गर्न नेपाली समाज तयार छ। हामीले हाम्रा छिमेकीलाई पनि यो कुरा बुझाउन सक्नु पर्दछ। यसका लागि अनावश्यक तिक्तता, सतही टिप्पणी र उत्तेजना होइन, प्रमाण र कुटनीतिक सुझबुझ आवश्यक छ। देश विदेश जहाँ भएपनि हरेक नेपालीले आफ्नो राजनीतिक नेतृत्वबाट यही अपेक्षा राखेका छन्। यसका लागि अभूतपूर्व सहास, एकता, अथक परिश्रम, दृढ अठोट समकालिन नेपाली समाजमा छ। यो हाम्रो निधि हो, यसलाई सदुपयोग गरौँ। राजनीतिक नेतृत्वलाई इच्छाशक्ति र बुद्धिमत्ताको यो कसीमा असफल हुने छुट छैन। धन्यवाद।