[caption id="attachment_1252" align="alignleft" width="198"] बिष्णु बुढाथोकी[/caption] प्रधानमन्त्री एवं सत्तारूढ दल नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको नेपाली राजनीति र समाजमा बेग्लै परिचय छ। भलै आजभन्दा ६८ वर्षअघि तेह्रथुमको इवा गाउँमा जन्मिएका खड्गप्रसाद ओलीको नामै फेरिएको छ। उनी आफैं पनि आफ्नो नाम उच्चारण गर्दैनन्। र अरूलेनै राखिदिएको केपी शर्मा ओली भनेर चिनिने गरेका छन्। १४ वर्षकै उमेरबाट नेपालको कम्युनिष्ट आन्दोलनमा सक्रिय भएर लागेका उनी २० वर्षकै उमेरमा झापा आन्दोलनमा लागेबापत २०२८ सालमा जेल परि १४ वर्ष बन्दी जीवन बिताए। खड्गप्रसाद ओलीको परिचय घरमा जे भए पनि नेपाली राजनीतिमा केपी ओलीकै माध्यमले स्थापित छ। केपी ओली अर्थात कुनै पनि कुरा नजानेको, नबुझेको, नदेखेको, नसुनेको व्यक्ति होइन, मनमा लागेको र देखेको कुरा सधैं प्रष्टसँग भन्ने, कसैसँग सम्झौता नगर्ने उनको पहिचान थियो। यो परिचय उनले विगतमा पार्टीभित्र र राष्ट्रिय राजनीतिमा पनि प्रमाणित गरेर देखाइसका छन्। चाहे, बहुदलीय व्यवस्थापछि तत्कालिन गिरिजाप्रसाद कोइराला नेतृत्वको सरकारले गरेका कामकारबाहीको विषयमा आलोचना गर्दा होस् वा टनकपुर सन्धिको विषयमा केपी ओली सधैं प्रष्ट र निर्भिक थिए। त्यतिमात्र होइन, जब महाकाली सन्धिको विषयमा आफ्नै पार्टीका सहयोद्दा कमरेड वामदेव गौतमले अनेक देशी विदेशी स्वार्थमा लागेर त्यसको विरोधमा उत्रिए त्यतिबेला गौतमको योजना विफल बनाउनेगरी उक्त सन्धिलाई दुई तिहाई बहुमतले पारित गराउने भूमिकामा उनै केपी ओली अग्रपंक्तिमा उभिए। भलै त्यसको कारण तत्कालिन नेकपा एमाले विभाजित भयो र २०५६ सालको निर्वाचनमा त्यसको असर भोग्नुपर्‍यो।  तर, पनि उनी गलेनन्। त्यतिबेला पनि गौतमलगायतका व्यक्ति पार्टीबाट बाहिर गएको विषयमा उनी ‘पिलो निचोरेर शरीरको तौल घट्दैन’ भन्ने मान्यता राख्थे। जुन उद्देश्यले महाकाली सन्धिको संसदबाट अनुमोदन भएको थियो त्यसको लक्ष्य अनुसार कार्यान्वयनमा कमिकमजोरी रह्यो होला। तर, केपी ओलीको बुझाइमा कमजोरी थिएन र अरूलाई बुझाउनमा पनि कुनै कसर बाँकी राखेनन्। त्यतिमात्र होइन, जब तत्कालिन नेकपा माओवादीले हिंसात्मक द्वन्द्व मच्चायो त्यतिबेला पनि केपी ओलीको बुझाई प्रष्ट थियो- कुनै देशी/विदेशी, दृश्य/अदृश्य शक्तिले उचालेको भरमा जनवादी क्रान्ति नेपालमा सफल हुँदैन। दोस्रो जनआन्दोलनको क्रममा पनि उनी जे जसरी सक्रिय थिए त्यही क्रममा भन्ने गर्थेः ‘नेपालमा गणतन्त्र ल्याउनु भनेको वयलगाढा चढेर अमेरिका पुग्छु भने जस्तै हो। यो विषयमा भलै उनी गलत सावित भए होलान्। तर, माओवादीसँगको शान्ति वार्ताका क्रममा उनले स्पष्टसँग भन्ने गर्दथेः माओवादीलाई अनावश्यक स्थान र महत्व दिन जरूरि छैन। उनीहरुको कुनै राजनीतिक एजेण्डा वा शक्ति छैन। उनीहरुले शान्ति प्रक्रियाको नाममा राज्यसत्ता कब्जा गर्न हातहतियार थुपार्ने काम गरिरहेका छन्। यदि कसैले मेरो भनाइमा शंका मान्छ भने, म उसलाई राष्ट्र बैंकले जारी गरेको नोटमा भुक्तानी माग्न आएमा तुरून्त पाइनेछ भनेझै भुक्तानी दिन सक्छु।’ त्यसपछिका दिनमा पनि केपी ओलीले नेपालको राजनीतिमा जे देखे, सुने या बुझे, त्यो स्पष्टैसँग भनेकै छन्। भलै त्यसको बाबजूद उनी २०६४ को निर्वाचनमा पराजित भए। तर, राजनीतिमा केपी ओलीले पराजय व्यहोर्नु परेन। दोस्रो संविधान सभामा निर्वाचित भएपछि संविधान निर्माणका क्रममा कतिपय जातीय, क्षेत्रीय समूहले आफ्नो निहित चाहनामा राज्य पुनसंरचना लगायतका विषयमा राखेको प्रस्तावमा सबैभन्दा चर्को स्वरले प्रतिवाद गर्ने उनै केपी ओली थिए। त्यतिमात्र होइन, नेपाली जनताका जनप्रतिनिधिले बनाएको संविधान विरूद्ध भारतीय उक्साहटले आन्दोलित मधेस केन्द्रीत दल र उनीहरुको आन्दोलनको आडमा भारतले लगाएको अघोषित नाकाबन्दीबारे कसैले पहिलो पटक बोल्यो भने त्यो व्यक्ति थियो-केपी ओली। जसको कारण तत्कालिन नेपाली समाजमा राष्ट्रवादी नेताका रूपमा उनी स्थापित भए र उनैको दल नेकपा एमाले राष्ट्रवादी पार्टी बन्यो। त्यही राष्ट्रवादी छविसँगै आफूले देखेको र बुझेको कुरा प्रष्टसँग बोल्न र भन्न सक्ने नेता ओली नै हुन् भनेर नेपाली जनताले २०७४ को स्थानीय तहदेखि केन्द्रसम्मै एकलौटी जस्तोगरी मत दिए र दुई नम्बर प्रदेशबाहेक देशभरी नै शासन सत्ता सुम्पिए। तर, विगत डेढ वर्षयताको घटनाको दृश्यावलोकन र विश्लेषण गर्दा लाग्छ - पहिले जे देख्यो, बुझ्यो त्यो प्रष्टसँग भन्न सक्ने केपी ओली अहिलेका प्रधानमन्त्री होइनन् कि! अहिलेका प्रधानमन्त्री केपी ओलीका निर्णय र कामकारबाही हेर्दा लाग्छ, यी केपी ओलीलाई केही पनि थाहा छैन। त्यसैले त कहिले एक वर्षभित्रै नेपालको पानीजहाज र तत्कालै रेलको सपना देखाउँछन्। कहिले संविधानत् राष्ट्रपतिले मात्रै फिर्ता बोलाउनसक्ने प्रदेश प्रमुखहरुलाई मन्त्रिपरिषदको निर्णयबाट पदमुक्त गरिएको निर्णय गराउँछन्। कहिले निवर्तमान प्रमुख निर्वाचन आयुक्तलाई राजदूतमा सिफारिस गर्छन् भने कहिले विमस्टेक सैन्य तालिममा नेपाल सहभागी हुने निर्णय हुन्छ र पछि चौतर्फी विरोध र सेनाकै असहमतिले पछि हट्छ। कहिले बुढीगण्डकी जलविद्युत आयोजनाको ठेक्का कालो सूचीमा परेको चिनियाँ कम्पनीलाई दिने कोशिश गरिन्छ त कहिले युनिभर्सल पिस फाउन्डेसन नामको धर्मप्रचारक संस्थाको सहयोगीका रुपमा सरकार सहभागी भएर देशभरका जनप्रतिनिधिहरुलाई होली वाइन खुवाउने गरिन्छ। कहिले नेपाल वायु सेवा निगमको वाइड बडी जहाज खरिद प्रकरणमा सरकारका मन्त्री र आफूनिकट कर्मचारी मुछिएपछि अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगको क्षेत्राधिकार मिचेर बेग्लै छानविन समिति गठनको नाममा उक्त विषय नै ढाकछोप गर्ने कोशिश गरिन्छ। कहिले विवादस्पद मिडिया काउन्सिल विधेयकदेखि मानव अधिकार आयोग विधेयक, वन विधेयक, गुठी विधेयक ल्याएर सरकारको लोकतान्त्रिक व्यवस्थाप्रतिको निष्ठामा आशंका जन्माइन्छ। यी सबै हर्कद देख्दा वर्तमान प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई केही कुरा पनि थाहा छैन। उनी कुनै कुरा पनि बुझ्न सक्दैनन् र बोल्न पनि सक्दैनन् भन्ने लाग्छ। उनी हिजोको सबै कुरा बुझ्ने, देख्ने र बोल्नसक्ने ओली भएको भए, कुन मन्त्रीले कुन व्यापारिक ‘तस्कर’सँग मिलेर के तानावाना बुन्दैछ अथवा कुन ‘अरिंगाल’ र ‘माहुरी’ नेता कार्यकताले के स्वार्थ लिएर राज्य र सरकारलाई भँड्खालोमा हाल्दैछ भन्ने प्रष्टै थाहा पाउन सक्ने थिए होला। त्यही कुरा बुझ्न र देख्न नसक्ने भएकैले उनका ‘सिपाही जस्ता’ नेताले आफ्नै सरकारी निवाससँगैको ललिता निवासको जग्गा हडपेको जानकारी समयमै पाउने थिए। त्यसमा संलग्नलाई पार्टीको जिम्मेवारीबाट कोपभाजन गरी आवश्यक कारबाहीको प्रक्रिया अघि बढाउनसक्ने थिए होला। यदि उनी त्यहि पुरानै कुरा बुझ्ने, बोल्ने केपी ओली भएको भए ‘छौंडा’ रूपी सल्लाहकारले उनलाई आफ्नै समकक्षी नेता, मन्त्री र सांसददेखि विभिन्न तहका नेता कार्यकर्ताबाट पर राखेर व्यापारी, ‘तस्कर’ र ‘माफिया’को घेराबन्दीमा रमाउने थिएनन् होला। यदि त्यो भएको भए, आम जनताको दैनिक स्वास्थ्य र जीवनमा प्रत्यक्ष प्रभाव पार्ने तरकारी, फलफूल आयातमा विषादी परीक्षणका लागि भारतीय दूतावासले पठाएको हुकुमीलाई मन्त्रीले क्षणभरमै तामेली गर्दै चुपचाप बसेर ९ दिनपछि मात्रै ‘मैले थाहा पाएँ र, मलाई झुक्याइयो’ भन्ने थिएनन्। यी सबै परिदृश्य देख्दा लाग्छ, हिजो निर्वाचनपूर्व आम जनतामाझ लोकप्रिय राष्ट्रवादी र देशभक्ति नेता केपी ओली आजका केपी ओली होइनन्। हिजोको कठिन राजनीतिक यात्रामा पनि नगल्ने र नथाक्ने केपी ओली के उनै हुन् त! उनी त केबल कुनै परचक्रीले पालनपोषण गरी राष्ट्रवादी हावा भरिदिएर खटाइएका खेताला थिए। जसले निर्वाचनमा जनताको मन जित्न आफ्नो वाकचातुर्यता र उखान टुक्काले भरपुर मनोरञ्जन दिएका थिए र सत्ताको शीर्षासनमा पुग्न सफल भए। करिब दुई तिहाई बहुमतको सरकारको नेतृत्व गरेर स्थिर सरकार भएको दाबी गर्ने उनै प्रधानमन्त्रीलाई आफ्ना कुन मन्त्रीले के निर्णय गर्दैछन् त्यो पनि थाहा हुन्न। थाहा भएको भए मेलम्चीको ठेकेदार भाग्ने थिएन होला। कुन मन्त्रालयको के क्षमता छ, कुन निर्णय गर्दा नेपालमात्र नभएर विश्व व्यापार संगठनको विषय पनि आकर्षित हुन्छ, मन्त्रालयका लागि कति बजेट चाहिन्छ र के गर्दा जनताले रूचाउँछन् भन्ने उनलाई हेक्का छैन। त्यही भएर कहिले कुनै मन्त्रीले उपत्यकाका सडक वारी र पारीका विजुलीका पोलमा मृत्युदण्ड पाएको कैदीको भन्दा चर्को हाल हुनेगरी रंगीचंगी फोटोमा झुण्ड्याएर धुलो मैलोले पुरिदिन्छन्। कहिले धुलाम्मे सडकमा माक्स लगाउने जति सरकारविरोधीहरु हुन् भन्न सिकाइदिन्छन्।  कहिले मध्य असारमा रोप्नलाई ठिक्क पारेको हिलाम्ये खेतजस्तो स्थानमा रातो कार्पेट विच्छ्याएर महाभारतमा कृष्णले दुर्योधनलाई भ्रमपूर्ण पोखरीमा हिँडाएजस्तो हिँडाउँछन्। यी सबै हर्कद देख्दा अहिले देश चलाइरहेका केपी ओली त्यो केपी ओली हुँदै होइनन्। केपी ओलीले नबुझेको, थाहा नपाएको कुनै कुरो यो श्रृष्टीमै छैन। यदि कुनै कुरा थाहा नपाएको, नबुझेको वा बोल्न र भन्न अथवा गर्न नसक्ने व्यक्ति केपी ओली कसरी हुन सक्छन्? अहिलेको अवस्था देख्दा लाग्छ कही कसैले अहिलेसम्म सत्तामा ‘तिमी नै केपी ओली हौ’ भनेर झुक्याएर दुई तिहाई बहुमतको शासनसत्ता सञ्चालन गर्न त लगाइरहेको होइन? जसले कुनै दिन ‘तिमी त अब केपी ओली होइन, अरू कुनै व्यक्ति अथवा इवा गाउँको खड्गप्रसाद ओली हौ भनिदियो भने कतै ‘ए लौ मलाई यहाँ पनि झुक्याएछन्’ भनि सत्ता छोडेर हिड्ने त होइनन्?