नेपालकै सबैभन्दा जेठो राजनीतिक दल नेपाली कांग्रेस अहिले १४औं महाधिवेशनको महासंग्राममा होमिएको छ। ‘उत्साह, एकता, रुपान्तरण, सफल बनाऔँ नेपाली कांग्रेसको १४औं महाधिवेशन’ भन्ने प्रमुख नाराकासाथ शुक्रबारदेखि सुरु भएको महाधिवेशनले यथार्थमा नेतृत्व परिवर्तनको विषयमा रुपान्तरणको नाममा केही नामहरु फेरबदल गर्ने बाहेक अन्य विषयमा प्रवेश नै नगरी टुंगिदैछ। यसका लागि कांग्रेसको निर्वाचन समितिले नयाँ कार्यसमिति चयनका लागि उम्मदेवारी दर्ताको लागि दिएको समय सीमाभित्र सभापतिमा ६ जना आकांक्षीले शनिबार मनोनयन दर्ता गरे। जसका लागि संस्थापन समूहबाट सभापति शेरबहादुर देउवाले नेता कृष्णप्रसाद सिटौलासँग मिल्दै प्यानलसहितको उम्मेदवारी दिए। उता देउवाका चीरप्रतिद्वन्द्धीका रुपमा परिचित नेता रामचन्द्र पौडेल भने संस्थापन इतर समूहबाट आफू एकल उम्मेदवार बन्ने, बनाउने प्रयासमा असफल भएपछि रुँदै मैदानबाट बाहिरिए। पौडेल नेतृत्वको संस्थापन इतर समूहबाट नेताद्वय प्रकाशमान सिंह र शेखर कोइरालाले अगल अगल प्यानल बनाएर मनोनयन दर्ता गरेका छन् भने, सभापति देउवासँग विगत २६ वर्षदेखि प्रमुख सहयोगीका रुपमा क्रियाशील रहँदै आएका उपसभापति विमलेन्द्र निधिले देउवाबाट टाढिँदै सभापतिका प्रत्यासी बनेका छन्। यसरी सभापतिको प्रत्यासीको सूचिमा केन्द्रीय सदस्य कल्याण गुरुङ र महाधिवेशन प्रतिनिधि युवराज न्यौपानेले मनोनयन दर्ता गरेपनि चुनावी मैदानमा उत्रिएका प्रत्यासीहरु निधि, सिंह र कोइराला समक्ष देउवा नै अगाडि रहेको अडकलबाजी गरिँदैछ। सोमबार मतदान पश्चात सम्पन्न हुने नेतृत्व चयन प्रक्रियाबाट देउवा नै दोहोरिनु पर्छ कि पर्दैन? पर्छ भने किन पर्छ? अथवा उनको विकल्पमा उपसभापति विमलेन्द्र निधि, शेखर कोइराला वा प्रकाशमान आउँदा के फरक पर्छ? अथवा कांग्रेसको नेतृत्व फेरिँदैमा देश र जनतालाई के नै फरक पर्छ र? यी यस्ता प्रश्नहरुले बहसलाई थप पेचिलो बनाइरहेको छ। माथि उल्लेखित प्रश्नको निरपेक्ष हेराई अथवा सतही बुझाइले सही उत्तर नमिल्ला। यसका लागि अहिले देखिएका कांग्रेस सभापतिका आकांक्षीहरुको समग्र योग्यता, क्षमता र कार्यशैलीको सापेक्षतापूर्ण विश्लेषण पनि जरुरी छ। पार्टी सभापति तथा प्रधानमन्त्री देउवाले पार्टी विधान अनुसार, पुनः दोसं्रो कार्यकालका लागि उम्मेदवारी दिने तयारीमा रहेकै बेलादेखि अहिलेसम्म पनि उनीविरुद्ध पार्टीभित्रैका कतिपय प्रतिद्वन्द्धीदेखि समाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ता र संचारमाध्यमले समेत नियोजित आक्रमण आक्रामक ढंगले चलाइरहेका छन्। देउवाका आलोचकहरुले उनीविरुद्ध लगाउँदै आएका मुख्य आरोपहरुको सूचि हेर्ने र सुन्ने हो भने प्रमुख आरोपहरुको सूचिमा देउवाले पाँच पटक प्रधानमन्त्री र एक कार्यकाल सभापति हुँदा पनि देश र जनताले मात्र होइन, पार्टी र कार्यकर्ताले पनि परिवर्तनको अनुभूति दिलाउन सकेनन्। उनको नेतृत्वमा भएको अघिल्लो निर्वाचनमा पार्टी तीन तहमा नै पराजित भयो। पार्टी संगठनले गति लिन सकेन। पार्टी विधि, विधान अनुसार चल्न सकेन भन्ने आरोप लगाउनेको मात्रै होइन, उनको उमेरको विषयलाई पनि आलोचनाको बुँदा बनाइँदैछ। यसरी आफूमाथि लागेका आरोपहरुको विपक्षी दलका नेताहरु केपी शर्मा ओली वा पुष्कमल दाहालले जस्तो जमेर प्रतिवाद गर्दै धारेहात लगाउँदै सत्तोसराप गर्ने त परको कुरा तथ्यहिन आरोप लगाउँदा पनि त्यसको खण्डन गर्ने अथवा तलाई देखाइदिन्छु भन्ने स्वभाव देउवामा छैन। यो उनको लोकतान्त्रिक चरित्र र स्वभाव हो। जसलाई शक्ति भन्दा पनि उनको गम्भीर कमजोरीका रुपमा लिनेहरुको संख्या पनि कम छैन। तर, वास्तविकताको कसीमा देउवामाथि लगाइएका आरोपहरुमा कति सत्यता छ? छैन भने, किन उनीमाथि यो नियोजित आक्रमण भइरहेको छ? यसको पछाडिका कारणहरु के के हुन सक्दछन? यी र यस्तै केही प्रश्नको जवाफ खोज्न जरुरी छ। को हुन् देउवा? नेपाली कांग्रेसको इतिहासमा सभापति देउवा त्यो भई मान्छे हुन् जो सुदूरपश्चिमको एउटा दुर्गम गाउँमा साढे सात दशकअघि जन्मिएर पनि देशको प्रधानमन्त्री र पुरानो लोकतान्त्रिक पार्टी कांग्रेसको निर्वाचित सभापति बन्न सफल भए। देउवाले प्राप्त गरेको यो राजनीतिक सफलता कुनै विरासत वा वंशवादको नाममा पाएका होइनन्। न त आधुनिक प्रविधिको बदलिँदो समाजमा जस्तो सामाजिक सञ्जाल र मिडियामा नियोजित रुपमा चल्ने, चलाइने हल्लाकै भरमा चर्चाको शिखरमा पुगेर यो स्थानमा आएका हुन्। जतिबेला देश निरंकुश पञ्चायती शासन व्यवस्थाको चक्रव्यूहमा फँसिहरेको थियो, त्यतिबेला उक्त व्यवस्थाको विरुद्धको आन्दोलनमा उत्रिएका कांग्रेसका संस्थापक नेता बीपी कोइराला, सुवर्ण शम्शेर, गणेशमान सिंह, कृष्णप्रसाद भट्टराई र गिरिजाप्रसाद कोइराला लगायतका नेताहरुसँगै विद्यार्थी जीवनकालमा किताबी अध्ययन कम राजनीतिक शिक्षा, दिक्षा ज्यादा लिँदै उनीहरुसँगैको सहयात्रामा जेल, नेल र चरम यातना भोगेर खारिँदै यो अवस्थामा आइपुगेका नेता हुन् देउवा। विद्यार्थी जीवनकालमा संस्थापक नेताहरुको प्रशिक्षणमा निरंकुश पञ्चायती व्यवस्थाको अन्त्य र दोस्रो जनआन्दोलनमा गिरिजाप्रसाद कोइराला लगायत अन्य दलका नेताहरुसँगै हातेमालो गर्दै निरंकुश राजतन्त्रको समूल नष्टका लागि लडेका व्यक्ति हुन् उनी। भलै अहिले उनीसँग प्रतिस्पर्धाको मैदानमा उत्रिएका कतिपय नेताहरु शाहवंशीय राजतन्त्रको समूल नष्ट गरे पश्चात उदाएका कुनै नवकुलिन परिवार वा नेता विशेषका उत्तराधिकारी वा ‘नवराजकुमार’हरु जस्ता होलान्। देउवा त्यो होइनन्। कतिपयलाई यो कुरा नपच्न पनि सक्छ, कि उनको प्रत्यासीका रुपमा मैदानमा उभिएका कति उम्मेदवारहरु ‘हाम्रा हजुरबुबाले घ्यू खाएका हुन्, नपत्याए मेरो हात सुम’ भनेकै भर वा थरमा नेता बनेर एकाएक चर्चाको शिखरमा पुगरे आफ्ना पुर्खाले आर्जन गरेको विर्ता फिर्ता लिने उत्कट चाहनामा देउवाविरुद्ध धावा बोल्दै छन्। तर, देउवा कुनै लावण्य देशका नवराज जस्ता भाग्यमानी नभई एउटा मध्यम वर्गको किसानकै परिवारबाट राजनीतिमा स्थापित जनताकै छोरा हुन्। संस्थापक नेता बीपी कोइरालाले पार्टी संगठन निर्माणको प्रक्रियामा उनलाई गरिव जनताको हितका लागि जे जति पाठ सिकाएका थिए त्यो भलै उनको राजनीतिक जीवनकालमा व्यवहारमा हुबहु उतार्न सकेनन् होला। तर, जे जति गरे, त्यो गरिव दलित, जनजाति, मुस्लिम महिला, मुस्लिम र पिछडिएको वर्गको सामूहिक हितमा काम गरे। जसको अन्ततः नेपाली कांग्रेसले सुरुमा ‘कदमजम’ र पछि देशको शासन व्यवस्थामा समावेशी, समानुपातिक प्रतिनिधित्वको सिद्धान्तका माध्यमबाट व्यवहारमा लागू भइसकेको छ। देउवाको विकल्पमा नेता कांग्रेसमा को छ? अर्कोतर्फ अहिले पार्टी नेतृत्व लिने कसरतमा रहेका आकांक्षीको दौडबाट बाहिरिएका नेता रामचन्द्र पौडेलबाहेक देउवालाई राजनीतिक योगदान, पृष्ठभूमि र व्यक्तित्वको हिसाबले अरु कसैले पनि टक्कर दिन सक्ने अवस्थामा छैनन्। किन भने, देउवा त्यो व्यक्ति हो, जसले कांग्रेसका संस्थापक नेताहरु गणेशमान सिंह, कृष्णप्रसाद भट्टराई, महेन्द्रनारायण निधि र गिरिजाप्रसाद कोइरालाहरुको सक्रिय राजनीतिक जीवनकालमै पहिलो पटक प्रधानमन्त्री बन्दै पार्टीको तर्फबाट राज्य सञ्चालनको अनुभव बटुल्न सफल भए। भलै उनको पहिलो कार्यकाल लामो समय विविध टिकाउ र विवादरहित हुन सकेन। त्यसपछिका दोस्रो, तेस्रो र चौथो हुँदै अहिलेको पाँचौ कार्यकालको सत्ता नेतृत्व पनि जनअपेक्षा अनुरुप नभएको आरोप उनले खेप्दै आएका छन्। यसरी उनीमाथि आरोप लगाउनेहरुको आरोप निरपेक्ष रुपमा हेर्दा सही होला तर, सापेक्षतामा तस्विर बेग्लै छ। किन भने, अहिलेसम्म जतिपटक सरकारको नेतृत्व लिने अवसर देउवाले पाए त्यो सहज अवस्थामा पार्टीले जनताबाट प्राप्त गरेको ताजा जनादेशको भरमा प्राप्त अवसर थिएन र होइन पनि। चाहे ०५१ सालपछिको त्रिशंकु संसदमा दोस्रो ठूलो दलको नेताको हैसियतमा बनेको सरकार होस् वा ०५८ सालमा तत्कालिन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाको असफलतापछि खाली भएको ठाउँ पूर्ति गर्न बनेको सरकार, वा राजा ज्ञानेन्द्रले नियुक्त गरेको सरकार अथवा ०७३ र अहिले दुबै पटक केपी शर्मा ओलीलाई विस्थापित गर्दै संविधान र संसदीय लोकतन्त्र रक्षार्थ बनेको सरकार। यी हरेक समय देउवा केबल बाध्यता र आवश्यकताको सिद्धान्तले जुराएको अवसरमा सत्ताको शिखरमा पुगेका हुन्। जहाँ उनी पुगेपनि आफ्नो पार्टीको एकमना सरकारको नेतृत्व गर्दाको अवस्थामा जस्तो सहज वातावरणमा एकलौटी ढंगले निर्णय गर्न र तदअनुरुप सत्ता सञ्चालन गर्ने अवसर उनले कहिल्यै पाएनन्। कहिले आफ्नै दलभित्रैबाट त कहिले विपक्षी दलको असहयोगका कारण सधैँभरी अस्थिरता र आशंकाको भय त्रासमा सत्ता सञ्चालन गर्न उनी बाध्य भइरहे। अरुको असक्षमता र असफलताको कारण उत्पन्न परिस्थितिले निम्त्याएको जटिलताको भुंग्रोमा देउवाले सधैँभरी आफूलाई झोसिरहे। र अरुले गुथाइदिएको अस्थिरता र कुशासनको पगरी र तक्का भिरिरहे। यसअघिको चुनावमा होस् वा आगामी दिनमा, झण्डै ६२ प्रतिशत भन्दा बढी कम्युनिष्ट मतदाताहरुको बाहुल्यता रहेको देशमा उनीहरुबीचको आपसी तालमेल र एकतासामू ३० प्रतिशतको हाराहारीमा रहेको कांग्रेस र यसको नेतृत्वले सफलता हातपार्न सकेन भनेर कसैले नेतृत्वमाथि दोष दिन्छ भने त्यो उसको अज्ञानता वा एकांकी सोचको उपज हो। यसैले अहिले देउवा दोस्रो कार्यकालका लागि पुनः सभापतिको उम्मेदवार बन्न चाहन्छन्। ताकि अब हुने तीन तहकै निर्वाचनमा संविधानिक बाध्यता र व्यवधानले उब्जाउन सक्ने उल्झन बाहेक कांग्रेसलाई सबैभन्दा ठूलो पार्टी बनाउन र सत्ताको बागडोर दिलाउन चाहन्छन्। जुन, अहिले केन्द्रदेखि प्रदेश तहसम्म सानो आकारमा खुम्चिँदा पनि विपक्षी गठबन्धनलाई मिलाएर एमाले जस्तो शक्तिलाई पाखा लगाउन सफल भएका छन्, त्यो स्थिति अझ मजबूद बनाउन देउवा चाहन्छन्। यदी अहिले कांग्रेसका प्रतिनिधिहरुले देउवाको विकल्पमा उभिएका कुनै नेता विशेषलाई पार्टी सभापति बनाएको खण्डमा त्यो आवरणमा लोकतन्त्रकै अभ्यासभित्र पर्छ। तर, त्यसको प्रत्यक्ष असर कांग्रेसभित्र भन्दा बेग्लै ढंगले संविधान र संसदभित्र मात्रै होइन, राष्ट्रिय राजनीति र सिंगो शासन व्यवस्थामाथि पनि पर्नेछ। किन भने, कांग्रेसको नेतृत्व अहिले भावावेगमा बदलियो भने त्यसले ओलीको तीनवर्षे कुशासन, दमन र आक्रमणको शिकार बनेको संविधान, संसद र सिंगो राज्य व्यवस्थालाई उद्धारका निम्ति उभिएको कांग्रेस सामू नयाँ चुनौती खडा हुनेछ। त्यस अवस्थामा देउवालाई सत्ता छाड्न नैतिक दबाब पर्नेछ। त्यसपछिका दिनमा सदन र सरकारसँगै संविधान पनि थप अन्यौलताको शिकार हुने निश्चित छ। त्यसकारण पनि देउवाको नेतृत्व र भूमिका कांग्रेससँगै, संसद, सरकार र संविधानलागि जरुरी छ। हिँजोका दिनमा देउवालाई पार्टी र सत्ताको शिखरमा पुग्न कांग्रेसको आवश्यकता थियो। त्यसैले आन्तरिक विवादमा अल्झिएर विभाजित हुँदा पनि अवसरको खोजीमा पुनः कांग्रेसमै फर्किए। अहिले राजनीतिक जीवनको उत्तराद्र्धमा अरु कुनै व्यक्तिगत थप अवसर वा मोहले कांग्रेस चाहिएको होइन। पार्टीबाट उनले पाएको अवसर र अनुभवबाट खारिएको नेतृत्व कांग्रेसलाई चाहिएको छ। यो केबल कांग्रेसजन र प्रजातन्त्रिक शासन व्यवस्थामा विश्वास गर्ने जनताको भलाईका लागि हो। जहाँ उनी सफलता हाँसिल गरेर पार्टीको एक अर्को सफल नेताको सूचिमा उभिन चाहेका होलान्, त्यो बाहेक पार्टीलाई पनि सबल र सक्षम बनाउन उनको नेतृत्व आवश्यकताको सिद्धान्तले खोजिरहेको छ। अर्कोतर्फ, वर्तमान अवस्थामा कम्युनिष्ट पार्टीका झण्डै आधा दर्जन नेताहरु प्रधानमन्त्री वा पार्टी अध्यक्ष बनिसकेका छन्। तर, कांग्रेसभित्र भने प्रधानमन्त्री वा पाटी सभापतिको रुपमा राष्ट्रिय अथवा अन्तर्राष्ट्रिय पहिचान बनाएको नेता छन् त केबल देउवा मात्रै। जसको माध्यमबाट कांग्रेसले देशभित्र मात्र होइन, बाहिर पनि आफ्नो बेग्लै अस्थित्व र पहिचान कायम गर्न सक्छ। कांग्रेसभित्र अहिले कुनै पनि नेता त्यस्तो देखिएको छैन, जसले यो पार्टीको ७ दशक पुरानो नीति, सिद्धान्त र आदर्शलाई साँचो अर्थमा वस्तुनिष्ट ढंगले रुपान्तरण वा परिवर्तन गर्न सकोस्। लगाउनका लागि अधिवेशनमा रुपान्तरणको चर्को नारा लगाइए पनि वास्तविक रुपान्तरणको विषयमाथि बहस भएको छैन। अहिलेको आवश्यकता भनेको विभिन्न गुट, उपगुट र गुटिकामा छरपस्ट हुँदै निहित स्वार्थ र आकांक्षाका पोकापुन्तुरा बोकेर वितररिएका कांग्रेसका व्यक्ति र समूहलाई समेटेर एकै ठाउँमा ल्याउन सक्ने कुशल व्यवस्थापकको खाँचो हो। यसका लागि आफू उपयुक्त पात्र भएको दाबी गर्ने पौडेल आफ्नै गुट र गुटिका समेत समाल्न नसकेर बोहोराटारमै थन्किएपछि बाँकी रहेका नेतामा सबैलाई समेट्न सक्ने व्यक्तित्व, योग्यता र क्षमता भएको व्यक्ति कोही छ भने, त्यो देउवा नै हुन्। जसले जतिसुकै विरोध गरेपनि आफूसँग विमती राख्ने समूह वा नेता, कार्यकर्तालाई बोलाएर उसका गुनासा सुन्ने, सुनाउने र उसको अस्थित्व स्वीकार्न तथा उनीहरुको आकांक्षालाई पनि यथोचित सम्मान र उचित स्थान दिन सक्ने हृदय र क्षमता कसैले राख्दछ भने त्यो देउवाले राख्दछ। त्यसको पछिल्लो उदाहरण हो शनिबार चुनावी मैदानबाट अलग भएको घोषणा गर्दै विरक्तिएर आफ्नो निवासमा बसेका नेता पौडेललाई भेट्न प्रधानमन्त्री देउवा बोहोराटारमा साँझ पुग्नु। भारतमा पनि कुनै बेला त्यहाँको पुरानो पार्टी भारतीय राष्ट्रिय कांग्रेसभित्र अहिलेको नेपाली कांग्रेसभित्र देखिएको जस्तै समस्या थियो। जहाँ उक्त दलभित्रका अधिकांश नेताहरु एकै उमेर समूहका नेताहरु यति धेरै भए कि, उनीहरुबीच एक आपसमा एकले अर्कोको अस्थित्व स्वीकार्ने अथवा गुनासा सुन्ने, सुनाउने अवस्था समेत भएन। फलस्वरुप नेताहरु कि त पार्टीबाटै अलग हुँदै राजनीतिबाटै पलायन भए कि अलगै दल बनाएर बस्न बाध्य भए। त्यही परिस्थितिबाट कांग्रेसलाई जोगाउन पनि देउवाको दोस्रो इनिङ जरुरी छ। देउवामाथि लाग्दै आएको अर्को गम्भीर आरोप हो, उनले विगत ६ वर्षको कार्यकालमा पार्टीलाई सशक्त र गतिशील बनाउन असफल भए। यसमा आंशिक सत्यता होला। तर, त्यो पनि उनी एकल चाहनामा भएको थिएन। पार्टी भित्र मतभेद बढ्दा आउन सक्ने विभाजनको भुक्तभोगी देउवाले त्यो परिस्थिति नआओस् भन्ने भावना राखेर नै समयमा कतिपय निर्णय विधान र प्रक्रियाको माध्यमबाट लिन सकेनन्। यदी उनले महासमिति बैठकबाट पारित विधान पारित गर्दा अथवा पदाधिकारी नियुक्तिको समयमा अपनाएको अल्पमत र बहुमतको माध्यमबाट अपनाएको विधि अन्य निर्णयहरुमा पनि लिन पाएको अथवा दिइएको भए सायद पार्टीको सफलताको जस, अपजस देउवालाई नै जाने थियो। तर, उनैका सहयोगीहरुले सहमतिको नाममा यति समय गुजारे कतिपय विभाग र संगठन अहिलेसम्म पनि बन्न र पूर्णता पाउन सकेनन्। त्यसको अपजस पनि देउवाकै थाप्लोमा गयो। यो तितो अनुभवबाट पाठ सिकेका देउवा आगामी कार्यकालमा सच्याएर पार्टीलाई नयाँ दिशा र गति दिन पनि दोस्रो पटक सभापति बन्न चाहिरहेका छन्। अर्कोतर्फ, बहुदलीय संसदीय व्यवस्थामा कुनै दलको नेता हुनुमात्रै ठूलो विषय होइन। पार्टीभित्र कुनै विषयमा कर्णप्रिय भाषण दिन र लोकप्रियता कमाउन सकिए पनि राजनीतिको अन्तिम खेल पार्टी भन्दा बाहिर सत्ता राजनीतिमा पहुँच राख्नु र राष्ट्रिय रुपमा स्थापित हुनु अहम विषय हो। भलै अहिले पार्टीभित्र देउवा भन्दा बढी लोकप्रिय भनिएका नेताहरुको सूचि पनि लामो होला। तर, उनीहरुको लोकप्रियता र सफलताको कसी वा परिक्षण आफ्ना अन्धसमर्थकमाझ विरोधीलाई चर्को स्वर र तुच्छ बचनले गाली गर्दै तालि खाने सवालमा मात्रै सिमित रहँदैन। अहिले कतिपय नेताहरुको लोकप्रियता पार्टीभित्र परिक्षण हुँदैछ, भोलीका दिनमा उनीहरुको योग्यता, क्षमता र दक्षताको परिक्षण आफ्नो दल बाहिर राष्ट्रिय, अन्तराष्ट्रिय स्तरमा पनि हुन्छ। उदाहरणका लागि हालै अत्याधिक मतका साथ राप्रपामा स्थापित कमल थापा जस्तो नेतालाई विस्थापित गर्दै नयाँ अध्यक्ष बनेका राजेन्द्र लिङदेनले शुक्रबार कांग्रेसको कार्यक्रममा व्यक्त गरेको अभिव्यक्ति नै ताजा उदाहरण हो। राष्ट्रिय राजनीतिक परिस्थितीसँगै अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा सबै अवयवहरुलाई सही ढंगले बुझ्न, केलाउन र मिलाउन सक्ने क्षमता अहिले कांग्रेसभित्र कुनै नेतामा छ भने त्यो पनि देउवासँगै छ। त्यो क्षमताको अभाव भएको भए देउवा पनि १७ पटक प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार भएर विना कारण फिर्ता भएका पौडेलकै जस्तो हुने थियो। उनीसँग बाहिरि रुपमा वाकपटुता छैन तर, राजनीतिक विषयवस्तु र परिस्थितिको आँकलन र सहि विश्लेषण गर्ने क्षमता अहिले पनि ह्रास भएको छैन। त्यसैकारण दुई तिहाई बहुमत प्राप्त कम्युष्टिहरुको सरकारलाई देउवाले नाटकीय पाराले गिराएर संसदीय गणीतमा केबल २३ प्रतिशत संख्यामा सिमित कांंग्रेसको नेतृत्वमा गठबन्धन सरकार बनाए र केन्द्रदेखि प्रदेश तहसम्मै केपी शर्मा ओलीको निरंकुश र अलोकतान्त्रिक शासन व्यवस्थाको त्रासबाट देश र जनतालाई छुटकारा दिलाए। अहिले पनि सत्ता गुमेकोमा एमाले अध्यक्ष ओलीमा कांग्रेस र देउवाप्रति आक्रोस र बदलाको ज्वालामुखी छ। त्यो ज्वालामुखीलाई निभाएर देशमा आएको राजनीतिक परिवर्तन र त्यसपछि बनेको नयाँ संविधानसँगै यसको आधारमा स्थापित लोकतान्त्रिक शासन व्यवस्थाको स्थीरताका लागि पनि बलियो कांग्रेसको अनुभवी नेताको खाँचो छ। जसको परिपूर्ति देउवाले मात्रै गर्न सक्छन्।