प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले गत हप्ता दिएको सार्वजनिक अभिव्यक्तिप्रति आत्मालोचना गर्दैै आयन्दा यस्ता भावनात्मक उत्तेजनामा कसैलाई चोट पुग्नेगरी नबोल्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन्।

प्रतिनिधि सभाको सोमबारको बैठकमा विशेष समय लिएर बोल्दै विपक्षी दलबाट उठाइएका प्रश्नको जवाफमा दिमागले भन्दा मनले बोल्ने परिचय नै प्रचण्ड भएको बताए।

उनले आफ्नो मन सफा भएको भन्दै जति दिन सरकारमा रहेपनि देश र जनताको हितमा दृढतापूर्वक काम गर्ने प्रतिबद्धता पनि व्यक्त गरे।

प्रस्तुत छ, प्रधानमन्त्री पुष्ष्पकमल दाहालले दिएको अभिव्यक्तिको सम्पादित अंशः

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले आफूले बोलेको विषयमा स्पष्टिकरण दिन समय माग्दा पनि संसदमा समय नपाएको गुनासो गरे।

केही दिनअघि आफूले दिएको अभिव्यक्तिलाई नैतिकताको मुद्दा बनाउँदै एमालेसहित विपक्षी दलले सदनको कारबाही अवरुद्ध गरेपछि सोमबारको बैठकमा विशेष समय लिएर बोल्ने क्रममा प्रधानमन्त्री दाहालले यस्तो गुनासो गरे।

उनले संसदीय अभ्यास र परम्परा अनुसार, सांसदहरुले उठाएका हरेक प्रश्नको जवाफ दिन आफू तयार भएपनि विपक्षीहरुले गत बुधबारदेखि आइतबारसम्म विनाकारण सदन अवरुद्ध गरेको भन्दै विपक्षीप्रति प्रश्न गरे।
उनले आफूले विगतमा पनि भए गरेका हरेक कुराको जवाफ दिने र कमीकमजोरी स्वीकार गरेको

६८–६९ सालतिर आफ्नो छोरी ज्ञानु दाहाल क्यान्सर रोगले थलिएपछि उपचारका लागि छोरा प्रकाश दाहालले दिल्ली लगेर अन्यत्रै बसेको बेला पारिवारिक सम्बन्धमा रहेका सरदार प्रितम सिंहले आफ्नै घरमा राखेर उपचार गराउन भने। प्रितमका पारिवारिक सदस्य अंगदसँगको दोस्ती रहेका प्रकाशले उनको घरमा राखेर उपचार गर्दै गर्दा छोरीको अन्तिम समयमा भेट्न जाँदा सरदार प्रितम सिंह र उनको परिवारसँग भेट भएको थियो।

त्यही क्रममा सिंहले नेपालमा प्रधानमन्त्री त तपाई नै हुनु पर्छ भन्नु भयो। उहाँले भन्दैमा म हुने अवस्था पनि थिएन। तरपनि उनले भावनामा बगेर यो परिवर्तनको नेतृत्व गर्ने तपाई नै प्रधानमन्त्री हुनु पर्छ भनि दिल्लीमा र नेपालमा पनि कुराकानी गरेको छु भन्नु भएको थियो।

यो कुरा मेरो थिएन, मेरो चाहना पनि थिएन। अस्ति पुस्तक विमोचनका क्रममा नेपाल पब्लिक मोटर सर्भिसका संस्थापक सिंहको व्यवसायमात्र होइन, राजनीतिमा पनि चासो राख्नु हुन्छ। जुन उहाँले कुनै बेला मलाई प्रधानमन्त्री बनाउनका लागि लागेको कुरा सम्झिएँ।

म अलिकति सेन्टिमेण्टल र भावनामा भग्छु नै। मनमा आयो भने। यही त हो प्रचण्ड भनेको, अब गर्नु हुन्छ के? प्रधानमन्त्रीको हैसियतमा मैले नबोल्नु पर्ने थियो होला, तर म प्रधानमन्त्री भन्दा पनि ज्ञानुको बुबा भएर बोले। उहाँको सदासयताको कुरा बोल्दा मैले गरेका योगदान सबै सक्कियो त?

यहाँ प्रतिपक्षी पनि सबै एउटै छैनौँ भनि औपचारिक रुपमा आयो यसका लागि धन्यवाद छ। मैले विगतमा बोलेका कुरा अदालतसम्म पनि पुगे, यसको हेक्का छ। तर, हृदय छामेर भन्यो भने, षडयन्त्रकै लागि भनेको हो त?

हामी सबै कुनै न कुनै रुपमा र समयमा कमजोरीबाट मुक्त त छैनौँ होला। तर, म अरुको कमजोरी कोट्याउँन होइन, आफ्नो कुरा राख्न उभिएको छु। यो सदनलाई एकताबद्ध बनाउन विगतदेखि नै भूमिका खेल्दै आएको छु।

देश अप्ठ्यारोमा पर्दा वा राष्ट्रिय मुद्दाको विषयमा सबै एक हुनु पर्छ भनि भूमिका निर्वाह गर्दै आएको छु। प्रितम सिंह कुनै शक्ति केन्द्र होइन र उनीसँग कसैलाई बनाउने वा हटाउने शक्ति छैन।

उनीसँग मेरो छोरीलाई अप्ठ्यारोमा गरेको सहयोगको सम्बन्ध मात्रै हो। मेरो आफ्नै कमजोरी वा सवल पक्षकै कारण नीजि जस्तै सार्वजनिक रुपमा पनि मनले नै बोल्छु। बोल्न त प्रधानमन्त्रीले मनले भन्दा दिमागले बोल्नु पर्ने हो भन्ने ज्ञान छ। म दिमाग र मन दुबैले बोल्छु। दिमाग अगाडि भएको बेला विज्ञानले र मन अगाडि भएको बेला आवेगले बोलिन्छ।
यो ज्ञान नभएको होेइन, तर ६९÷७० को उमेरमा पुगेपछि बदल्छु भनेर कहाँ सम्भव हुन्छ र? यही हो प्रचण्ड। मेरो मनभित्र कुनै मैलो छैन। नियतभित्र कुनै खोट नभएपछि भावकुतामा बहने रहेछ भन्ने आत्म समिक्षा गर्न चाहन्छु।

यो भन्दै गर्दा केही समिक्षा गर्न चाहन्छु। प्रधानमन्त्री कसले बनायो भन्ने प्रश्न उठेको पनि छ। यसले मेरो मनभित्र धेरै कुरा खेल्यो। मेराबारेमा यो प्रश्न जसले पहिलो प्रस्ताव गरे उनीबाटै आएकोमा आश्चर्यमा परेको छु। मलाई सरदार प्रितम सिंहले गरेको होइन।

म कसरी प्रधानमन्त्री भएँ भन्ने कुराको हेक्का प्रमुख प्रतिपक्षी दलको नेता आफैँलाई थाहा हुँदा हुँदै र आफैले राष्ट्रपतिलाई लेखेको पत्रको अवहेलना कसरी गरियो भन्ने प्रश्न आफैँभित्र उठाएको छु।

यही सदनमा म कसरी प्रधानमन्त्री भएँ भनि प्रश्न उठ्यो? कसले बनायो? यो प्रश्नको घेरामा म मात्रै छु कि सबै राजनीतिक दल र सिंगो संसद पनि छ? किन कि असाधारण परिस्थितिबाट गुज्रिएर यहाँसम्म आएको हो।

गल्ती र कमजोरी त मबाट भयो नै। तर, सदनभित्रको लगभग सतप्रतिशत मत पाउने र केही महिनामै गठबन्धन फेरिने कुराको प्रश्नले म मात्रै प्रश्नको घेरामा पर्छु कि प्रश्न उठाउनेहरु पनि पर्लान्? अवश्य पनि सबैलाई प्रश्नको घेरामा पार्दछ।
सार्वजनिक अभिव्यक्तिमा मेरो भाषा मिलेन होला तर, सिंगो संसदको मर्यादामाथि नै प्रश्न उठ्ने गरी प्रश्न उठाउने कुरा उचित होला त? अहिले म छु, भोली अरु कोही होला वा नयाँ तयारीमा भएकाले पनि दिनु पर्ला नि।

सुशासन र जनअपेक्षाको पक्षमा सरकारले कदम चालिरहेकै बेला यसरी उठाइएको प्रश्नले के होला?

निकै अस्थिरता र अराजकतामा मुलुक जाने पो होकी भन्ने आशंका लागिरहेकै बेला सरकारले दृढताकासाथ सुशासन र जनपेक्षा बमोजिम काम गर्छ त्यो पनि दृढताका साथ जरोसम्मै पग्नेगरी गर्छ।

विगतदेखि अहिलेसम्मका गठबन्धनका सहयोगी दलसँग राष्ट्रियताको मुद्दामा सत्ता र विपक्षीबीच मिलेर जाने कुरामा मेरो कन्भिक्सन वा विश्वास छ।

लोकतन्त्रमा यो स्वभाविक प्रक्रिया हो। तर पनि हामी अहिले लोकतन्त्रको संरक्षण र सुदृढिकरणसँगै जनतामा देखिएको निराशालाई सम्बोधन गर्न सत्ता र प्रतिपक्ष मिल्नसक्ने विन्दुसम्मै एक हुनु पर्छ भन्ने कुरामा मेरो विश्वास छ। सकिने हदसम्म विपक्षका कुरा सम्बोधन गर्न एक हदसम्म पटक पटक नेताहरुबीच वार्ता गर्दा बाहिर अनेक आशंका नउब्जिएका पनि छैनन्।

तर, विपक्षी दलको नेतासँग भ्रष्टाचारको मुद्दाको विषयमा एउटा वाक्यबाहेक अर्थात दोषी कोही नछुटुन् र निर्दोेष कोही नपरुन् भन्ने बाहेक सरकारले गर्नु पर्ने कानून निर्माणको विषयमा लगातार बैठक बसेर शान्ति प्रक्रियाको सवालमै केन्द्रित थिए।

अहिले पनि सत्ता र प्रतिपक्षका नेताबीच बैठक बसेर सहमतिका साथ अघि बढ्न देश र जनताको आवश्यकता हो।
प्रधानमन्त्री दुई पटक पहिले नै भइसकेको हो र तेस्रो पटक हुने परिस्थिति आइलाग्यो। अहिले केही दिनका लागि भएपनि भन्नु परेको छ, सुशासन, आर्थिक सुधारदेखि जनताका हैरानी हटाउने कुरामा हप्ता, दशदिन भएपनि गर्छु भन्ने मान्यतामा आएको हो। जतिदिन प्रधानमन्त्री हुन्छु त्यतिदिन राष्ट्र र जनताको पक्षमा काम गरेरै देखाउँछु भन्ने छ।

मिटरव्याजीको विषयमा पहिले नआएर अन्तिममा किन आयो भन्ने कुरा मैले हामीभित्रै पनि प्रश्न गरेको बेला ६०औँ दिनमा मेरो राजीनामा मागिएको अवस्थामा यस्तो अवस्था आयो। यो अहिले भर्खरै उठेको वा अहिले आएको कुरा होइन, यो तीन वर्ष पहिलेदेखि अर्थात अहिलेका विपक्षी दलका नेता प्रधानमन्त्री भएकै बेला थुप्रै पिडितहरु आएर भन्ने गर्थे।

त्यतिबेला मैले यो समस्या कति गम्भीर रहेछ र पीडितहरु कति पिस्सिएका रहेछन् भन्ने बोध भएरै त्यतिबेलाका गृहमन्त्री तथा प्रहरी प्रमुखलाई राखेर यो समस्याबारे कुरा गरेको थिए। यसलाई कडाइपूर्वक लिएर अपराधीलाई सजाय र पीडितलाई न्याय दिन त्यतिबेलै खुमलटार निवासमा भनेको थिएँ।

हाम्रै पार्टीका युवाको पनि यस्तै मिटरव्याजको कारण हत्या भएको कुरा थाहा छ। अहिले म प्रधानमन्त्री र मेरै पार्टीको नेता गृहमन्त्री भएको बेला वारफुटिङमा कानून बनाउन लागिएको हो।

यसरी कानून बनाउँदा आउनसक्ने सबै समस्याबारे हेक्का राखेर पीडितको न्याय र दोषीमाथि कारबाही गर्ने कुरामा सचेत छौँ।

अहिलेको मुलुकको परिस्थितिमा सानातिना कुरा आउँदासाथ संसद अवरोध गर्ने परम्परालाई रोकौँ। बरु सम्वाद र सहमतिबाटै समस्या खोजौँ।

नैतिकताको सवालमा विगतमा कसले कति गरे त्यो पनि हेरौँ। हुन त राजेन्द्रजी भर्खरै दुई पटक मात्रै सांसद बनेर आउनु भएको छ। तर, विगतमा दुई दुई पटक जसरी मैले राजीनामा दिएँ त्यो हेरे हुन्छ। तर, मेरो अन्तरआत्माले भन्यो भने, एक मिनेट पनि पदमा बस्दिन।

तर, कसैले आवेग र हतारमा कसैले माग्दैमा राजीनामा दिने कुराले समस्या समाधान हुँदैन। दलगत परम्परागत स्वार्थकै कारण जनता आजित हुँदैछन्। यसमा सबैले हेक्का राखेर आफ्ना गतिविधि गरौँ।

म जनता र राष्ट्रको हित र स्वाधिनताप्रति कहीँ कतै नचुकी मेरो अभिव्यक्तिप्रति भएको कमजोरीप्रति दुःख व्यक्त गर्न चाहन्छु। मेरा विगतका सबै कुराको यो नै अन्तिम र आधिकारिक प्रतिबद्धता हो।

संसदलाई एकताबद्ध बनाएर लान सबैमा आग्रह गर्दै मेरो भाषा र अभिव्यक्तिप्रति सतर्क रहेर अघि बढ्ने विश्वास दिलाउँछु। धन्यवाद।