राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका अध्यक्ष एवं गृहमन्त्री रवि लामिछानेले केही दिनअघि संसदमा दिएको अभिव्यक्ति र उनका गतिविधिप्रति नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री गगनकुमार थापाले एउटा ‘नक्कली शरणार्थी छट्टु’को बरबराहटको संज्ञा दिएका छन्।
सहकारी ठगी प्रकरणमा मुछिएका गृहमन्त्री लामिछाने र उनको पुरानो संचार संस्थाले सहकारीका बचतकर्ताको रकम हिनामिना गरेको विषयमा संसदीय छानविन समिति गठनको माग गर्दै सदन अवरुद्ध भएको बेलामा लामिछानेले सदनमा व्यक्त गरेका विवादस्पद अभिव्यक्तिप्रति थापाले व्यंग्यात्मक शैलीमा कटाक्ष गरे।
गत जेठ ६ गते सदनमा लामिछानेले व्यक्त गरेको अभिव्यक्तिप्रति लक्षित गर्दै आइतबार बसेको प्रतिनिधि सभाको बैठकमा विशेष समय लिएर बोल्ने क्रममा करिब २४ वर्षअघि देश माओवादी द्वन्द्धकालमा भए, गरेका सत्य घटनालाई मिलाएर कथाको रुपमा लामिछानेलाई अमेरिकाबाट फर्किएको छट्टु शरणार्थीको चिच्याहटको संज्ञा दिए।
जतिबेला मुलुक माओवादी र राज्यबिचको दोहोरो द्वन्द्धको चपेटामा परेको थियो त्यतिबेला देशका विभिन्न जिल्ला र गाउँका मानिसहरुले विभिन्न माध्यमबाट भागेर युरोप र अमेरिकामा द्वन्द्धपीडित शरणार्थीको रुपमा आश्रय लिएर त्यहाँको आवासिय अनुमति पत्र सहजै प्राप्त गर्ने गरेका थिए। त्यीमध्ये कतिपय व्यक्तिले नक्कली कागजात बनाएर विदेशको स्थायी बसोबास अनुमति लिएजस्तै लामिछानेले पनि नक्कली कागजात बनाएर अमेरिकाको नागरिकता लिएका थिए। जसको कारण उनी स्वदेश फर्किएपछि नागरिकता ऐनको व्यवस्थाले खारेजीमा परेको आफ्नो पुरानै नागरिकता देखाएर गोरखा मिडिया नेटवर्क प्रालिको संचालन गर्नेदेखि रास्वपा दल दर्ता गरी सांसद र गृहमन्त्री समेत बन्न सफल भएका थिए। तर, उनको नागरिकताको विषयमा सर्वोच्च अदालतले ०७९ माघमा बदर गरिदिएपछि ०७९ माघ १५ गते पुनः जिल्ला प्रशासन काठमाडौंबाट नयाँ नागरिकता लिएर चितवनबाट उपनिर्वाचनमा पुनः निर्वाचित भएका थिए।
प्रस्तुत छ, महामन्त्री गगनकुमार थापाले संसदमा व्यक्त गरेको भाषणको सम्पादित अंशः
....संसदको दृश्यदेखिसकेपछि मलाई एउटा पात्रको याद आयो। बाग्लुङमा उनका एकजना साथी छन् रे। उहिल्यै सन २००० तिर कस्तो अवस्था थियो सम्माननीय सभामुख मुहोदय भने, त्यो बेलामा नेपाली कांग्रेस भएको कारणले गर्दा हाम्रा साथीहरु गाउँबाट लखेटिन्थे, मारिन्थे, त्यो खालको अवस्था थियो।
राज्यमा एउटा मुठभेडको अवस्था थियो। त्यो बेलामा कतिपय हाम्रा साथीहरु देश छाडेर गए। बाहिर गएर शरणार्थी भए। कतिपय राज्यपक्षबाट त्यो बेलामा भिडन्त भइरहेको हुनाले गर्दा माओवादी समर्थित साथीहरु पनि देश छोडेर जाने अवस्था बन्यो।
तर, त्यो बिचमा केही छट्टुहरुले के गरे त्यो बेलामा सम्माननीय सभामुख महोदय भने, यहाँ अप्ठ्यारो नपरेको बेलामा पनि म अप्ठ्यारोमा परेको छु भनेर नक्कली कागजात बनाएर बाहिर गएर शरणार्थी बने।
त्यो बाग्लुङको साथीले भनेको, त्यस्तै एकजना साथीको बारेमा सुनाए। बाहिर गए, बसे, घुमफिर गरे। घरजम गरे। सबैकुरा ठिकठाक भयो। केही समयपछि नेपालमा यहाँ हामीले सबै ठिकठाक बनायौँ। दुःख खायौँ, हण्डर खायौँ, ठिकठाक बनायौँ। ठिकै पनि हो।
केही समयपछि त्यी साथी फर्किए। फर्किसकेपछि त नयाँ अवतारमा आए। नयाँ अवतारमा आउँदै गर्दा त पुरानो सबैकुरा ढाकछोप भयो, हुनु पनि पर्यो। तर, बेला बेलामा के गर्छन् रे, त्यी साथीले भने, बेलाबेलामा यस्सो खानपिन गरेको बेलामा छतमा गएर एकदमै एक्कैपटक चिच्याउने, कराउने, असाध्यै फोहोर कुरा बोल्ने। कराउने र त्यो बेलामा अरुलाई गाली गर्ने। त ठग, तँ चोर, त दलाल, तँ व्यविचारी भन्ने। किन यस्तो गर्छन् भनेर यसो हेरेको, मैले यस्तो गरेँ भनेर भन्न पनि नमिल्ने, त्यसो गर्दा भित्रभित्रै भत्तभत्ति पोल्ने। त्यो भएर बेला बेलामा छतमा आएर कराउने, चिच्याउने पात्रको बारेमा मलाई कथा सुनाए।
मैले कथा सुने मात्रै सम्माननीय सभामुख महोदय, मैले केही पनि भनिन्। किन कि मैले त्यसमा उत्तर दिइराख्न आवश्यकै ठानिन।
एउटा कुरा मलाई भन्न मन छ, सम्माननीय सभामुख महोदय। यहाँ गृहमन्त्री बोल्ने, बोल्ने बोल्ने भन्ने कुरामा धेरै कुरा उठ्यो।
हामीले सुनिपनि राख्यौँ। बोल्न पाउने कुरा उहाँको स्वभाविक कुरा हो। तर, के बोल्नु होला भन्ने कुराको बढो उत्सुकता थियो।
अहिले क्रिकेटको समय छ। क्रिकेटमा के हुन्छ भने, व्याट्सम्यानले कहिलेकाहीँ सरप्राइजेजहरु आउँछ भनेर, गुग्ली आउँछ, योर्कर आउँछ, बाउन्सर आउँछ भनेर। कहिलेकाही यस्तो लाग्छ। तर, त्यो फुलटस आयो भने मज्जाले पड्काउन पाइन्छ। चौका हान्दिए पनि हुन्छ, छक्का हान्दिए पनि हुन्छ। त्यस्तै होला भन्ठानेको, फुल टस आयो।
हामीलाई गाली गर्दा गर्दा भुत्ते भइसकेको, फरक फरक बेलामा फरक फरक सत्ताले प्रयोग गरेको पुरानो समाचारको हेडलाइनहरु, बाख्रा भनेको छ, रातो पासपोर्ट भनेको छ। टिकापुर भनेर भनेको छ, संसदभित्र। अनि संसद बाहिर गइसकेपछाडि जस्ले यस्सो लेख्न खोज्यो त्यसको निभ भाँचिदिएको छ। त्यसको मुख थुन्दिएको छ। नक्कली अडियो, भिडियो, सामाग्री पात्र, प्रविधि तयार पारेको छ।
मैले यसो सोचेको, मन्त्रीजीले यत्रो भाषण तयार गर्दैगर्दा त सहयोग गर्ने साथीहरुको टिमै राखेर बस्नु भएको हो। पहिले हामीले काम गर्दैगर्दा यसो हामीसँगै अलिअलि सँगै बसेर काम गर्नु भएका साथीहरु पनि हुनुहुन्थ्यो। यस्सो दुईचारवटा नयाँ कुरा पनि सिकाउनु भयो होला। यसो बस्दैगर्दा माननीयज्यू, यो कुरा त परानो भइसक्यो। थोत्रो भइसक्यो। यो भुत्ते भइसक्यो। यो पहिलाको सत्ताले प्रयोग गर्दा काम नलागेको कुरा हो, यो काम लाग्दैन भनेर भन्ने साथीहरु एक जना पनि रहेनछ।
माननीयजी यसो नगरौँ, यो त घिसापिटा स्टाइल हो भनेर भन्ने पनि कोही रहेनछ। भन्दा भन्दा, गृहमन्त्रीजीले के सम्म भन्नु भयो र हामीले यहाँ सुन्यौ भने, यो संसदमा सूचना बेच्ने मान्छे छ। एसेट छ। त्यो भाषण तयार गर्ने बेलामा यसो केही साथीहरुले माननीयज्यू, तपाई टेलिभिजनको प्रस्तोता होइन, अब गएर ठ्याक्क भनेर मात्रै हुन्न। अब त त्यहाँ गएर बोलिसकेपछि त जिम्मा लिनुपर्छ। भोलि गएर जवाफ दिनु पर्छ। र गृहमन्त्रीले जसले जिम्मा पाएको छ, उसले त सदनमा सूचना बेच्ने मान्छे छ भने त त्यो देश द्रोही हो। त्यसलाई सदनबाट निकाल्ने मात्र होइन, त्यसलाई त गिरफ्तार गर्नु पर्छ, देशद्रोहको मुद्दा लाउनु पर्छ, थुन्नु पर्छ, यत्ति सिकाउने मान्छे पनि रहेनछ।
तर, गृहमन्त्री बरालिनु भयो भनेर अब हामी बरालिनु हुन्न। हामी त हिसाबकिताब लिनै पर्छ। त्यो हिसाब किताब अब गृहमन्त्रीसँग लिएर पनि अब धेरै ठूलो अर्थ पनि भएन। हिसाब किताब त अब प्रधानमन्त्रीसँगै लिने हो, सम्माननीय सभामुख महोदय।
यो व्यक्तिगत कुरा होइन हेर्नुहोस्। व्यक्तिगत कुरा धेरै गर्नु पनि छैन। किन कि माननीय धनराज गुरुङले त सम्माननीय सभामुखलाई निवेदन नै दिनु भएको छ। कि सदनको मर्यादा राखिपाउँ। मेरो बारेमा बोलेका कुराहरुको बारेमा चाहीँ हिसाब किताब माग्नु भएकै छ। अरु माननीयजीहरुले पनि गर्नु भएकै छ। कि हाम्रो पार्टी नेपाली कांग्रेसले खुल्ला अनुसन्धानका लागि आग्रह, चेतावनी जे भन्नुहोस्, भनेकै छ।
मेरो आफ्नो व्यक्तिगत कुराका बारेमा पनि कुनै चिन्ताको विषय भएन। सत्तासँग लड्दा घाउ कसरी लाग्छ भन्ने कुराको राम्रो अनुभव गरेर आएको छु। हजारौँ मानिसले नारा लाउँदै गर्दाखेरि एक्लै राजद्रोहको मुद्दा खेपेर आएको हुँ। घाउ कसरी लाग्छ, राम्रोसँग थाहा पाएर आएको छु।
अख्तियारको शक्तिशाली प्रमुखदेखि प्रधानन्यायाधीशसम्मसँग लडेर आएको हुँ। शक्तिशाली नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको सरकारसँग पनि लडेर आएको हुँ। र कुनै कुनै बेलामा एक्लै घाउ पनि खाएर आएको हुँ। त्यसैले व्यक्तिगत कुरा केही पनि छैन।
यस्तो कत्ति लडियो, आच्छ्यू खाएँ, बच्छ्यू खाएँ, झुसे बारुलो भन्ने उखान धेरै सुहाँदिलो नहोला, तर केही छैन।
तर, सम्माननीय सभामुख महोदय, यो सदनको गरिमासँग जोडिएको विषय पनि छ। सम्माननीय सभामुखको ध्यानाकृष्ट हुने विषय पनि छ।
बाहिर एउटा चटकेले जस्तो, रत्नपार्कको औषधी बेचेको जस्तो बाहिर बोलन पाइयो होला, यद्यपि सांसदले नबोले हुन्थ्यो भन्ने हो। तर, यो सदन चटक देखाउने ठाउँ होइन। सदनको मन्त्रीले, हामी भन्छौँ नि, बाहिरको पोलिटिक्स पनि देख्छौँ नि, खासगरी यो पोष्ट ट्रुथ पोलिटिक्स क्यारेक्टर हुन्छ, अहिलेसम्म यो सदनमा आएको थिएन। तर, यो पटक यो सदनमा छिराउने कोशिश गरियो। विषयवस्तुबाट बरालिएर अर्कोतिर लिएर जानका लागि यसरी विषयवस्तुलाई अन्ततिर लिएर जाने अभ्यास, डरलाग्दो छ, सभामुख महोदय। यो पछि पनि हुनसक्छ।
एउटा विषयवस्तुमा सरकारलाई प्रश्न गर्दैगर्दा सरकारको प्रधानमन्त्री, मन्त्रीले यहाँ आएर सधैँ यसो गर्नथाले भने सदन कहाँ पुग्छ? त्यसकारणले गर्दा सम्माननीय सभामुख महोदय, एउटा कुरामा हामी प्रष्ट हुनुपर्छ र कांग्रेस यो कुरामा प्रष्ट होस् भन्ने पनि चाहन्छ।
कि सम्माननीय प्रधानमन्त्रीजीलाई आज सदनको पहिलो दिन लामो समयपछि चल्यो। हामी विरोध गरेर भन्दैछौँ, हामीलाई सुन्नुहुन्छ भनेर, कि जुन कुरा यहाँ भनियो, जुन कुरा यहाँ सुनियो, कि प्रधानमन्त्रीले ओन गर्नुहोस्। तपाईसँगै हिसाब किताब गरौँला। कि होइन भने, प्रधानमन्त्रीले आउनुहोस् र भन्नुहोस्, म यसलाई रेकर्डबाट हटाउँछु भनेर। होइन भने, प्रधानमन्त्रीसँग हिसाब किताब त लिइन्छ, सम्माननीय सभामुख महोदय। यही सदनमा लिइन्छ। यहीँ लिइन्छ। सम्माननीय सभामुखको अगाडि नै लिइन्छ। यत्ति कुरा मैले राखेँ।
यहीबिचमा अर्को एउटा विषय उठ्यो। यो सदनमा सहकारीको विषय हामीले मात्रै उठाउँछौँ। अरु साथीहरु कोहीपनि उठाउनु हुन्न। अनि हाम्रो माननीय महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले एकदिन भन्नु भयो, होइन, एउटाखालको समझदारी भएको छः एकथरी साथीहरुले गिरीबन्धुको कुरा नउठाउने, अर्कोथरी साथीहरुले सहकारीको कुरा नउठाउने। त्यसो भनेपछि नेताजी रिसाउनु भयो भन्ने पनि थाहा पाइयो।
अनि नबोल्नुहोस् भनेर भनेको पनि थाहा पाइयो। हाम्रो साथीहरु बोल्नु पर्छ, बोल्नु पर्छ भनेर भनिरहनु भएको छ, मैले साथीहरुलाई नबोल्नुहोस्, अहिले सबजना चुप भनेर भनेको छु। सधैँभरी बोल्नु हुन्न सभामुख महोदय। कहिले काहीँ चुप पनि बस्नु पर्छ। अनि चुप लाग्न पनि सिक्नु पर्छ। कहिलेकाहीँ अरुलाई बोल्न दिने हो। यो पटक हाम्रो काम यहाँ बसेर माननीयजीहरुलाई सुन्ने हो र हेर्ने हो।
अदालतले प्रष्ट बोलेको छ, सरकारलाई केही कुराहरु गर भनेको छ। अब हामी हेर्छौँ नि त सरकारले गर्छ कि गर्दैन। सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यूलाई आदेश दिएको छ, अब के हुँन्छ हामी हेर्छौँ नि त।
कुनै बेला हामी सँगै सत्तापक्षमा हुँदैगर्दा माओवादीका साथीहरुले त्यो सदनको रोष्ट्रममा गएर गिरीबन्धु देखाइदिउँ? गिरीबन्धु देखाइदिउँ भनेर भनेको पनि हामीलाई याद छ। अहिले त देखियो त, अब के गर्नु हुन्छ, हामी हेरौँला नि त।
यो फाइल खोलिदिउँ, त्यो फाइल खोलिदिउँ, तेरो पनि खोल्दिउँ, मेरो पनि खोलिदिउँ भनेर त्यहाँ भनिरहेको बेलामा गिरीबन्धुको माननीय गृहमन्त्रीज्यूले खोल्नु हुन्छ कि खोल्नु हुन्न त्यो पनि हेरौँला नि त।
अनि यत्रो दिनदेखि सदन अवरुद्ध भएर बोल्न नपाउनु भएको नयाँ पार्टीको साथीहरुले लाइन लाएर गिरीबन्धुको बारेमा आज बोल्नु हुन्छ कि भोलिदेखि, त्यो पनि हेरौँला नि त।
र सँगसँगै, श्रृदय नेताले हिँजो मात्रै एकठाउँमा भन्नु भएको कुरा मैले सुनेँ। कि केही नयाँ ठगहरु सहकारीभित्र छिरेको कारणले गर्दा सहकारी बिग्रीएको हो भनि, त्यो कुरा ठिक भन्नु भएको छ। यो स्पिरिटकासाथमा नेकपा एमालेका साथीहरुले समितिभित्र र यहाँ बोलेको कुरा हामी यहाँ सुनौला, कुरेर बसौँला। तर, अब यो पटक हामी अहिले केही पनि नबोल्ने यो विषयका बारेमा। मेरो सम्माननीय सभामुख महोदयका मार्फत आफ्ना माननीय साथीहरुलाई पनि आग्रह छ, हामीले सुन्ने अब। हामी चुप लागेर बस्ने। हामीले सुन्ने र के विश्वास राख्ने भने, यो समिति छ। अत्यन्त सम्मानित साथीहर समितिमा जानु भएको छ। यो समितिले यसो हेदैगर्दा खेरि एउटा व्यक्तिका बारेमा, एउटा मिडियाका बारेमा, एउटा सहकारीका बारेमा जस्तो देखिन्छ।
तर, त्यस्तो होइन, सम्माननीय सभामुख महोदय। यो कानूनको शासनसँग सम्बन्धित छ। किन विधिको शासनसँग सम्बन्धित छ भने, यसमा कानून भन्दामाथि कोही छ कि छैन? कानून भन्दामाथि शक्तिशाली हुने कुरा कहिले के ले निर्धारण गर्छ भने, कहिले सत्ताको शक्तिले गर्छ, कहिले के हुन्छ भने, लोक मसँग छ। लोकप्रिय छु, त्यसकारण लोकप्रियता पनि एउटा सत्ता हो। त्यसको पनि एउटा ताकत हुन्छ। त्यो ताकतको कहिलेकाही दुरुपयोग हुन्छ।
त्यो ताकतको दुरुपयोग हुने सन्दर्भमा पनि यो संसदीय समितिले गर्ने कामसँग जोडिएको छ। त्यसकारणले गर्दा यो महत्वपूर्ण छ।
यो सबैभन्दा महत्वपूर्ण किन छ भने, कि १६÷१७ वटा गिरोहले करिब करिब ३ खरब भन्दा बढी पैसा, जुन पैसा बचत गर्ने मान्छेहरुले दुई, पाँच, आठ लाख बचत गर्ने बचतकर्ताहरु, जो आज सडकमा आएका छन्, तिनको घरसँग जोडिएको छ। तिनको परिवारसँग जोडिएको छ, तिनको प्रतिष्ठासँग जोडिएको छ। कतिको घर बिग्रीएको छ, कतिको परिवार बिग्रीएको छ। मैले कति पटक मेरो छिमेकीको यहाँ कथा सुनाएको छु। मेरो छिमेकी जस्ता हजारौँ मानिसहरु छन्, लाखौँ मानिसहरु छन्, जो सम्माननीय सभामुख महोदय, तपाईको नेतृत्वमा रहेको यो सदनभित्र बनेको त्यो समितिले गर्ने कामको प्रतिक्षा गरिरहेका छन्।
किन कि सरकारले नियमित रुपमा गर्नु पर्ने कामहरु गरेन। मेरो बचतको सुरक्षा गरेन। मैले बचत मेरो फिर्ता पाइन। तर, अब सम्माननीय सभामुखको नेतृत्व गरेको संसदभित्र बनेको समितिले गरेको कामबाट यसले गरेको सिफारिसबाट मैले मेरो पैसा फिर्ता पाउँछु कि भनेर कुरेर बसिरहेका छन्। तिनले न्याय पाउनु पर्छ। तिनको न्याय पाउने कुरासँग जोडिएको छ। तिनको कानूनी हकसँग यो कुरा जोडिएको छ। त्यसका निम्ति पनि समितिको काम महत्वपूर्ण छ।
यो समितिको काम नेपालमा जस्तोसुकै अवस्थामा पनि कानूनको शासन तलमाथि हुँदैन भन्ने कुरासँग जोडिएको छ। यो बेलामा योसँग यत्ति धेरै हाँगा फैलिएर आएको छ, यो पटक एउटा सजिलो बाटो जान्थ्यो होला, सायद सबैले कुरा ठिकठाक भएको भए। यसले प्रेसको स्वतन्त्रतादेखि लिएर, यति धेरै नयाँ विषयहरु योसँग ल्याएर गिजोलिएको छ, अझ थप गिजोल्दै जानेकुराहरु हामी देखिरहेका छौँ।
यी सबै कुराहरुको सन्दर्भमा यो संसदीय समितिले सबै कुराहरुको बिचबाट आफूलाई निकाल्छ, दिएको समयभित्र काम पूरा गर्छ भन्ने कुरामा हामी विश्वास राख्छौँ। र समितिलाई काम गर्न छाडिदिएर, अब हामी अरु विषयमा प्रवेश गर्न चाहन्छौँ....।
