निर्वाचन आयोगले मंसिर १६ गते आइतबार देशका विभिन्न जिल्लास्थित ४४ स्थानीय तहमा विविध कारणबस रिक्त जनप्रतिनिधिहरुको पदपूर्तिका उपनिर्वाचन सम्पन्न गरायो।
जसमध्यै देशका प्रमुख राजनीतिक दलदेखि राजनीतिमा चासो राख्ने वा नराख्ने व्यक्तिहरुको प्रमुख चासो र आकर्षणको केन्द्र बन्न पुगेको स्थानीय निकाय कुनै थियो भने त्यो काठमाडौंको कीर्तिपुर नगरपालिका प्रमुख पदको उपनिर्वाचन नै थियो।
देशभरीका ४४ स्थानमध्ये एक मात्रै नगरपालिका प्रमुख पदका लागि हुन लागेको उपनिर्वाचन त्यसमाथि पनि उपत्यकाको ऐतिहासिक पृष्ठभूमिसहित राजनीतिक क्रान्तिको मसाल उचाल्न कहिल्यै पछि नपर्दै आएको कीर्तिपुरको उपनिर्वाचनको चर्चासँगै अन्तिम नतिजा सार्वजनिक हुँदासम्मै चासो र आकर्षण कायमै रहनु खासै नौलो विषय थिएन।
जतिबेला निर्वाचन आयोगले उपनिर्वाचनको तिथि, मिति र कार्यतालिका सार्वजनिक गर्यो त्यतिबेलैदेखि राष्ट्रिय राजनीतिमा स्थापित प्रमुख राजनीतिक दलदेखि कीर्तिपुरका टोलटोलमा विभिन्न क्रियाकलापमा संलग्न गैरराजनीतिक र सामाजिक व्यक्तिहरुले कीर्तिपुरको प्रमुख पदमा आँखा लगाउँदै आएका थिए।
पञ्चायतकालदेखि बहुदलीय संसदीय प्रजातन्त्रिक कालहुँदै नेपाल संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको स्थितिमा आइपुग्दासम्मै वामपन्थी चेतनाले भरिएको कीर्तिपुरलाई कतिपयले लालकिल्ला भन्दै आएका पनि हुन्।
तरपनि यसअघि सम्पन्न तीन पटकको संसदीय निर्वाचन, दुई पटक प्रदेश तह र पछिल्लो समयको दुई वर्षे कार्यकालमा प्रजातन्त्रवादी उम्मेदवारले विजयश्रीको माला पहिरिएको त्यस क्षेत्रमा यसपटकको उपनिर्वाचनको रौनक नै बेग्लै बन्यो।
विशेषगरी आयोगले कीर्तिपुर नगरपालिकाको प्रमुख पदसहित वडा नम्बर १ र ४ मा रिक्त रहेको वडाध्यक्ष पदका लागि उम्मेदवारी मनोनयन दर्ताको मिति मंसिर २ गते अगावै झण्डै दुई दर्जन स्वतन्त्र उम्मेदवारसँगै सत्तारुढ नेकपा एमाले र नेकपा माओवादी केन्द्र, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले प्रमुख पदसँगै वडाध्यक्षको पदमा आफ्नो उम्मेदवारहरुको सूचि मात्रै सार्वजनिक गरिसकेको थिएन्।
उनीहरुमध्ये अधिकांश उम्मेदवारहरुले मनोनयन दर्ता गर्न जाने दिन अगावै विभिन्न संचारमाध्यमदेखि सामाजिक संजालमार्फत मात्रै होइन, कीर्तिपुरका सबै वडा, टोल र घरघर चाहारेर जनताको मत आफ्नो पोल्टामा राखिदिन अनुरोध समेत गरिसकेको थिए।
निर्वाचनको मनोनयन अगावै सत्तारुढ नेकपा एमालेले पार्टीका केन्द्रीय तहका नेता डाक्टर सुरेन्द्र मानन्धरलाई, माओवादीले प्रा.डा. शिवशरण महर्जन तथा राप्रपाले ध्रुव महर्जनसँगै आफ्ना वडाध्यक्षका प्रत्यासीहरुको नाम टुंगो लगाएर मनोनयन गर्नु अगावै घरदैलो अभियान समेत गराइसकेको थियो। त्यो देख्दा लाग्दथ्यो, कि अब ढिलागरी मैदानमा उत्रिएका उम्मेदवारहरुलाई मत माग्ने वडा, टोल वा घर मात्रै होइन, मतदाता पनि बाँकी रहेनन्।
तर, सत्तासाझेदार दल नेपाली कांग्रेसले भने आफ्नो पुरानै ढर्रालाई निरन्तरता दिँदै मनोनयनको अघिल्लो साँझमात्रै नगर प्रमुख र दुई वडामा अध्यक्षका प्रत्यासीहरुको नाम टुंग्याउन भ्यायो।
यसरी मनोनयन दर्ता मिति आउनु अघिल्लो साँझमात्रै उम्मेदवारको आधिकारिक पत्र पाएका कांग्रेसका प्रत्यासी थिए, कीर्तिपुर नगरपालिका कार्यसमिति सभापति कृष्णमान डंगोलसहित एक नम्बर वडाका लागि अध्यक्षका प्रत्यासी तरुण युवा इच्छाकुमार मजर्हन र चार नम्बरका वडाअध्यक्ष उम्मेदवार राजेन्द्र बानियाँ।
जसले मंसिर २ गते अपरान्ह ३ बजे निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयमा पुगेर मनोनयन दर्ता गर्दैगर्दा चार नम्बर वडाका लागि वडाध्यक्षका प्रत्यासी बानियाँ बाहेक अन्य दुई उम्मेदवारका विषयमा न त देशका आमसंचारमाध्यमदेखि युट्युव र सामाजिक संजालमा न त कांग्रेसका केन्द्रदेखि वडातहसम्मका नेता, कार्यकर्ता वा मतदातासम्म खासै चर्चामा आएका पात्रहरु थिए।
अझै वास्तविकताको गहिराइमै पुगेर भन्नुपर्दा, कांग्रेसले मेयर पदका लागि अघि सारेका कृष्णमानको व्यक्तिगत परिचयका सवालमा न त केन्द्रीय नेतृत्व नै पूर्णरुपले चिरपरिचित भएको कारण उनको पक्षमा अडान लिनसक्ने स्थितिमा थियो। न त जिल्ला, क्षेत्र वा प्रदेश तहकै नेतृत्वको रोजाइको पहिलो वा दोस्रो रुचिमा नै थिए।
त्यसमाथि चुनावी प्रतिस्पर्धामा एमाले र माओवादीबाट अघिसारिएका प्रत्यासीहरुकोे चर्चा नै बेग्लै थियो। अर्थात, एमालेले पार्टी केन्द्रीय सदस्य सुरेन्द्र केन्द्रीय स्तरको नेता मात्रै होइन, ०७० को संविधान सभा निर्वाचनमा काठमाडौं निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १० बाट प्रत्यासी बनेर राष्ट्रिय राजनीतिमा स्थापित नेतामध्यै एक माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाललाई समेत हजार भन्दा बढी मतअन्तरले तेस्रो स्थानमा पुर्याइदिएका खराँठ नेतालाई मैदानमा उतारेको थियो।
उता, माओवादीले देशकै पुरानो र ठूलो त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा वर्षौँ प्राध्यापन पेश गर्दै पार्टीमा क्रियाशील रहँदै आएका लोकप्रिय व्यक्ति प्रा.डा. शिवशरणलाई मैदानमा उतार्नु चानेचुने कुरा थिएन। किन भने, उनले यसअघिको स्थानीय तह निर्वाचनमा समेत प्रमुख पदको प्रत्यासी बन्दै चार हजार बढी मत ल्याएर तेस्रो स्थानमा रहेपनि स्थानीयमाझ लोकप्रिय पात्र थिए। सँगसँगै राप्रपाले पनि ०६२ सालमा तत्कालीनश शाही सरकारले गरेको स्थानीय तहको निर्वाचनमा कीर्तिपुर नगरपालिकाको प्रमुख पदमा निर्वाचित भई छोटै समय भएपनि केन्द्रदेखि स्थानीय तहसम्म आफ्नो परिचय बनाइसकेका उम्मेदवार थिए।
यसका अतिरिक्त विभिन्न उमेर समूहको चाहना बमोजिम कीर्तिपुरको डाँडामा लहना रेष्टुरेण्ट चलाएर विगत केही वर्षदेखि टोलछिमेकेमा साँझ, बिहान कुचो लिएर बढार्दै हिँड्ने राजमान महर्जनको परिचय पनि कम थिएन।
तरपनि कीर्तिपुरमा कांग्रेस हुँ भनेर हिँड्न नसक्ने स्थितिमा पनि म प्रजातन्त्रवादी पार्टी कांग्रेसको सच्चा पहरेदार हुँ भन्दै लामो समयदेखि कुनै लाभको पदमा नपुगेर पनि पार्टी संगठन विस्तार गर्दै समाजसेवा गर्दै छोटो समयका लागि नगर प्रमुख पदको जिम्मेवारीमा पुगे पनि स्वास्थ्यस्थितिका कारण आफ्नो योग्यता, क्षमता र दक्षता अनुसार काम गर्न नपाएर संसारबाटै विदा लिएका पूर्व मेयर राजकुमार नकर्मीको उत्तराधिकारीका रुपमा अघि सारिएका भूइमान्छे थिए कृष्णमान डंगोल।
शारिरीक रुपमा मझौला कद, अनुहार हेर्दा सधैँ हसिलो र मिजासिलो, पदीय हैसियत र अवसरका हिसाबले हेर्दा ०५५ सालको स्वतन्त्र विद्यार्थी युुनियनको निर्वाचनमा ललितकला क्याम्पसको स्ववियू सभापति, व्यवसायिक रुपमा एउटा सानो निजी विद्यालय संचालक कृष्णमान चुनावी मैदानमा उभिँदा अन्य उम्मेदवारका अगाडि कतिपयलाई फुच्चे नै लाग्यो होेला पनि।
आमसंचार माध्यमदेखि सामाजिक संजाल र चिया, चौतारोमा पनि यही मान्यताले स्थान पायो।
तर, त्यही सरल व्यवहार, मिजासिलो स्वभाव र विगत १५ वर्षदेखि निरन्तर कीर्तिपुर नगरपालिका कांग्रेस कार्यसमिति सभापति कृष्णमानले मंसिर १६ गते सम्पन्न उपनिर्वाचनको सोमबार साँझ सम्पन्न मतगणना परिणाममा कीर्तिपुर नगरपालिकाको प्रमुख पदमा विजयश्रीको माला पहिरिन सफल भए। करिब २० हजार घरधुरीमा बसोबास गर्ने झण्डै ६५ हजार जनसंख्यामध्यै ३१ हजार बढी मतदाता रहेको कीर्तिपुरको प्रमुख पदको शीखर चुम्ने अवसर पाए।
त्यो पनि राष्ट्रिय राजनीतिमा स्थापित नेताद्वय सुरेन्द, शिवशरणदेखि समाजसेवीको परिचय पाएका होटल व्यवसायी राजमान र कुनै समय आफ्नै दलमा सक्रिय रहँदै आएका कविकुमारदेखि दिनेश अधिकारी लगायत १९ जना प्रत्यासीलाई जनताको अभिमतबाट पछि पार्दै पूर्व मेयर राजकुमार नकर्मीको विरासत धान्ने सुवर्ण अवसर प्राप्त गरे।
जसको सम्भावनाका बारेमा कृष्णमान र उनी निकट कतिपय सहकर्मीलाई आशा थियो होला, त्यसबाहेक पार्टी तहमा माथिदेखि तलैसम्मका नेता, कार्यकर्तालाई झिनो आशा थियो होला भन्न पनि शंकै लाग्दछ।
किन भने, जतिबेला उनले उम्मेदवार मनोनयन पत्र लिएर निर्वाचन कार्यालय जाँदै थिए, त्यतिबेलासम्म पनि उनले उक्त पदका प्रत्यासीहरुको साथ र समर्थन कुन हदसम्मको पाउलान् कि नपाउलान् भन्ने स्थिति थियो।
भलै, ०७९ को निर्वाचनमा पूर्व मेयर राजकुमारले आफ्ना प्रतिद्वन्द्धीलाई ३५ सय भन्दाबढी मतअन्तर अर्थात ९ हजार मत ल्याएर प्रमुख पदमा निर्वाचित भएका थिए। तर, त्यो मत कुनै हालतमा कृष्णमान वा अन्य कुनै उम्मेदवारले पनि पाउने अथवा हाराहारीमा पुर्याउन सक्ने स्थिति नै थिएन।
आइतबार खसेको २१ हजार प्लस मतको गणनाको सुरुवातमै वडा नम्बर १ मा वडाध्यक्षका प्रत्यासी इच्छाकुमार महर्जनसँगै वडा नम्बर ४ मा कांग्रेसकै उम्मेदवार राजेन्द्र बानियाँलाई विजयको माला पहिर्याइदिएर त्यसपछि क्रमशः २ देखि वडा नम्बर १० सम्मको मतगणनाका क्रममा निरन्तर अग्रता कायमै गरिरहे। यसक्रममा वडागत मतको हिसाबले सुरेन्द्रको निवास रहेको वडा नम्बर ३ मा १५४ मत र शिवशरणको निवास रहेको वडा नम्बर १० मा आफ्ना प्रतिद्वन्दी शिवशरण भन्दा ५१६ र सुरेन्द्र भन्दा ३२ मत कम पाएपनि ७७९ मतको अन्तरले प्रमुख पदमा विजयश्रीको माला पहिरिन सफल भए।
जसका लागि कीर्तिपुर कांग्रेस मात्रै होइन, सिंगो कीर्तिपुरबासीले निर्वाचनको मिति नजिकिँदै जाँदा उनीप्रति विस्तारै बढाउँदै गएको आड, भरोसा र विश्वास नै प्रमुख आधार हो। जुन आफैँमा कृष्णमानका लागि लो प्रोफाइलमा बसेर पनि सफलताको उच्च शिखर चुम्म पाउने अवसर गौरवको क्षण त हो नै। त्यो भन्दा ज्यादा बढ्दै गरेको घनाबस्ती र हरेक हिसाबले उर्लिँदै गरेको सामाजिक जनचेतनाले भरिपूर्ण आधुनिक समाजमा आफूँ र आफ्नो दल कांग्रेसलाई जिवन्त राखिराख्ने अग्निपरिक्षाको घडि पनि हो।
किन भने, उनले २१ हजार प्लस खसेको मतमध्ये जम्मा ५३३४ मात्रै प्राप्त गरेका छन्। हाम्रो संविधान, कानून र लोकतान्त्रिक अभ्यासका आधारमा उनले विजयश्री हाँसिल गरेपनि उनको विपक्षमा रहेका माओवादी र एमालेले पाएको मत मात्र होइन, राजनीतिक दलप्रति बढ्दो सामाजिक वितृष्णाले सलबलाइरहेका स्वतन्त्र उम्मेदवारहरुले प्राप्त गरेको ५ हजार ९३ मतको पनि बेग्लै महत्व छ।
चुनावी राजनीतिमा यो परिणाम नवनिर्वाचित नगर प्रमुख कृष्णमानका लागि मात्रै होइन, लोकतान्त्रिक शासन व्यवस्थाप्रति आस्था र विश्वास राख्दै राष्ट्रिय राजनीतिलाई अघि बढाउँछु भन्ने दल र त्यसका नेता, कार्यकर्ताहरुका लागि पनि राम्रो चुनौतिको पहाड सरह हो।
यतिमात्रै होइन, अबको २८ महिने कार्यकाल नवनिर्वाचित प्रमुख कृष्णमानका लागि यस मानेमा पनि चुनौतिले भरिएको छ कि उनले यो छोटो अवधिमा आफ्ना मतदातासँगै सिंगो कीर्तिपुर नगरवासीमाझ व्यक्त गरेको विकास, निर्माणको बाचालाई व्यवहारमा उतार्दै कुनै न कुनै रुपले सन्तुष्ट बनाउँनै पर्ने छ। त्यसमाथि गत असोजको पहिलो साता आएको अविरल वर्षा र बाढी पहिरोका कारण वडा नम्बर ४ स्थित चम्पादेवी मन्दीर र बाघभैरव वरपरसँगै मच्छेनारायण आशपासमा रहेको थापागाउँका कैँयन पहिरो पीडितलाई आगामी वर्ष आउने वर्षातको समयमा सुरक्षित राखिराख्ने कार्य चानेचुने छैन।
किन भने, अबको बाँकी अवधिमा कृष्णमानको कार्यशैलीसँगै उनमा रहेको योग्यता, दक्षता र क्षमताले सही दिशा र गति लिन सक्नु पर्दछ। यसका लागि नगरप्रमुख कृष्णमान डंगोलजीलाई अग्रिम सफल कार्यकालको शुभकामना!
